Strona:Zielinski Historia Polski-rozdzial8.djvu/002

Ta strona została przepisana.

tys. głosów i 12 mandatów. W wyborach następnych liczby te przedstawiały się następująco: we wrześniu 1930 r. 6410 tys. głosów i 107 mandatów, w lipcu 1932 r. odpowiednio 13 746 tys. i 230, w listopadzie 1932 r. — 11 737 tys. i 196.

46. Marzec 1933: nowy kanclerz Rzeszy wita w Poczdamie prezydenta Rzeszy niemieckiej marsz. Hindenburga

Tak więc w ciągu zaledwie dwóch lat partia hitlerowska stała się w drodze legalnych wyborów najsilniejszą partią w Niemczech, dwukrotnie silniejszą niż jej główny przeciwnik — Komunistyczna Partia Niemiec (KPD), która w wyborach 1932 r. skupiła odpowiednio 5283 tys. i 5980 tys. głosów. Zaskakujący wzrost partii hitlerowskiej tłumaczył się głównie tym, że potrafiła ona w sposób niezwykle demagogiczny i umiejętny wykorzystać głębokie niezadowolenie w masach z powodu szalejącego w Niemczech kryzysu i bezrobocia oraz odwołać się do ciągle żywych w tym kraju, szczególnie w warstwach drobnomieszczańskich, nastrojów odwetu na tle postanowień „dyktatu wersalskiego”. Szeroki oddźwięk w tych kołach znajdowała zwłaszcza agitacja hitlerowska za zmianą „krwawiących granic” Niemiec na wschodzie oraz postulat równouprawnienia Niemiec w dziedzinie zbrojeń.

47. Pożar Reichstagu w Berlinie w 1933 r.

Dnia 30 stycznia 1933 r. prezydent Niemiec, marszałek Paul von Hindenburg, powierzył Hitlerowi stanowisko kanclerza, który w lutym i marcu tegoż