Strona:Zofia Urbanowska - Róża bez kolców.pdf/427

 — A więc to była żmija jadowita, tak zwany Grzmiel; jest ona jedynym u nas w Europie środkowej, wężem jadowitym i nie mniej od psa wściekłego szkodliwym dla człowieka i zwierząt. Na nizinach Grzmiele przebywają, pośród zarośli; a w górach, na miejscach skalistych i zboczach. Zęby żmii stanowią broń odporną i zaczepną, straszniejszą niż zęby wilka. Nie ma ona żądła, jak mylnie sądzą niektórzy, ale dwa zęby ostre i śpiczaste, wychodzące z górnej szczęki. Zęby te mają wewnątrz otwory łączące się z gruczołkami jadowemi, i przez nie to jad spływa do rany, gdy kąsając ciśnie na gruczołki. Ranka od ukąszenia żmii, wygląda jak ukłucie szpilki, i tem jest niebezpieczniejsza, im czulsze jest miejsce zranione; im żmija silniejsza, jad obfitszy, a pora gorętsza. Gdyby nie twoja przytomność umysłu, Davy przypłaciłby swój sen w Strążyskach ciężką chorobą, a może śmiercią, bo ukąszenie żmii często bywa śmiertelne. Ale jedna rzecz mnie dziwi: żmija unika człowieka i tylko wtedy gdy ją podrażni, przygniecie, lub nadepcze, nadyma się, syczy i kąsa. Gdzież Walter był wtedy?
 — O kilkadziesiąt kroków wyżej, między smerekami: zbierał rośliny.
 — Hm, to dziwne: więc ani Davy jej nie podrażnił, bo spał, an Walter, bo znajdował się gdzieindziej.
 — Widziałem, jak krowa właśnie przeszła tamtędy.
 — A więc sprawdziło się tu przysłowie: „ślusarz zawinił, kowala powieszono.“ Krowa musiała nadepnąć żmiję, a ona chciała się zemścić na Dawidzie.
 — Jakie są objawy zakażenia krwi jadem żmii? — zapytał Henryk,
 — Skutki jadu objawiają się niekiedy już kilku minutach: mianowicie gwałtowny ból i spuchnięcie ukłutej części ciała, słabość, nagle opadnięcie z sił, zawrót głowy i mdłości. U osób dorosłych, ukąszenie zwykle kończy się chorobą, u dzieci czasem śmiercią.
 — A jak trzeba ratować ukąszonego?
 — Wymyć ranę jak najspieszniej, a gdyby była głębszą, należy ją wykroić lub wypalić, aby krew dobrze odchodziła, przytem ostrożnie wyssać, podwiązać miejsce zranione po wyżej rany, aby przeszkodzić obiegowi krwi w ukąszonem miejscu; wreszcie zawezwać jak najspieszniej lekarza. Rzadko zdarzają się wypadki ukąszenia, ale się zdarzają; należy przeto żmiję znać i mieć się przed nią na ostrożności, Obok zwyczajnej żmii, jak ta którą widziałeś, zdarzają się okazy miedziste i czarne, bez paska grzbietnego.
 — Proszę pana, ciekawy jestem czem żmije się żywią?
 — Myszami i w tem są pożyteczne, na równi z innemi myszojadami. Dopadniętej myszy zadaje żmija ranę śmiertelną, potem puszcza ją, czeka aż padnie i dopiero martwą połyka.