zapłatę wojska. Sumy neapolitańskie nie powróciły już nigdy do kraju. Została tylko o nich głośna tradycya w narodzie. O sumach neapolitańskich pisał obszernie Julian Bartoszewicz w Gazecie Warszawskiej z r. 1848, a później oddzielną książkę wydał w tej ciekawej sprawie Klemens Kantecki. Powstało też przysłowie polskie o dwóch Babach, które okradły Polskę: Jedną z nich była rzeczka Baba, co zatopiła kopalnie srebra pod Olkuszem, a drugą królowa Bona.
Neminem captivari. Król Władysław Jagiełło dał stanowi rycerskiemu przywilej i zobowiązanie w słowach: Neminem captivari permittemus nisi jure victum, co znaczy po polsku: Nikt nie może być uwięziony, jak tylko prawnie osądzony. Przywilej ten, zabezpieczający wolność osobistą w Polsce więcej niż gdziekolwiek w innych krajach Europy, wszyscy królowie następni potwierdzali w Paktach Konwentach. Robiono jednak wyjątki, skoro np. szlachcic został zdybany na jakim gorącym uczynku.
Nie pozwalam ob. Liberum veto.
Niżowcy ob. Piechota polska.
Nowe lato ob. Nowy Rok.
Nowy Rok, dzień 1-szy stycznia i zarazem pierwszy w każdym roku (ob. Kolęda). Narody starożytne rozpoczynały nowy rok na wiosnę, w marcu, chrześcijanie zaś w oktawę Bożego Narodzenia t. j. w dniu 1-ym stycznia, w którym odbyła się tajemnica obrzezania Zbawiciela i nadania mu imienia Jezus. Kościół święci dzień ten uroczyście, a wszystkie ludy obchodzą go wesoło. Już dawni Rzymianie rozpoczynali rok nowy igrzyskami, biesiadowaniem, przebieraniem się mężczyzn za kobiety i nawzajem. Rzecz prosta, że 1-szy dzień Nowego Roku musi być dniem wzajemnych życzeń i powinszowań a także zabaw, jako rozpoczynający mięsopust czyli karnawał. Zwyczaj dawania podarków na Nowy Rok przechował się u wszystkich narodów. Rzymianie modlili się do bogini Strenii, aby hoj-
