Strona:Zygmunt Zaleski - Z dziejów walki o handel polski.pdf/140

Ta strona została przepisana.

wkroczyła bezwzględnie, nakładając dość dotkliwe kary, zdołała przełamać opór. Uczniowie poczynali odpływać, a Towarzystwo, nie chcąc narażać interesowanych na dalsze trudności, zdecydowało się pogodzić z warunkami, i tak

zamknięto w r. 1904 szkołę wieczorną,

tę szkołę, która w ciągu 58 lat była ostoją nauki zawodowej dla kupiectwa polskiego. Jedyna przez cały czas szkoła handlowa polska dała podstawowe wiadomości trzem generacjom kupiectwa, razem około półtora tysięcy uczniom handlowym.
Duma Towarzystwa przez kilkadziesiąt lat — przez ćwierć wieku jedyna wartościowa instytucja Towarzystwa — wobec ciężkich warunków politycznych, zakończyła byt swój w chwili odrodzenia Towarzystwa. Na miejsce szkoły tej Towarzystwo ustanowić musiało instytucje zastępcze.
Bezpośrednio po zamknięciu szkoły urządzono kurs handlowy dla uczni — obok kursów dla starszych —, dając uczniom możność skompletowania nabywanych w szkole niemieckiej wiadomości na wykładach polskich. Później połączono kurs ten z kursami dla starszych, wprawdzie ze szkodą dla uczniów, nieśmiało uczęszczających na takie wykłady.
Zaradzono jednakże niebawem brakowi w drodze asocjacji. Na początku r. 1906 założono wspólnie z Korporacją Kupców Chrześcijań-