do zajęcia stanowiska. Wyrastały w zarodkach pewne postulaty socjalne. Tak zainteresowano się w r. 1905 — znowu wprawdzie na zaproszenie Niemców — sprawą wakacyj letnich dla pracowników handlowych i wysłano w wykonaniu powziętych uchwał odezwy dla pracodawców, wzywając ich do dobrowolnego udzielania kilkudniowych wakacyj w roku. Skutek odezwy zaznaczył się tylko w przedsiębiorstwach uznających pewne postulaty socjalne.
Stale prowadzono już biuro obrony prawnej, które służyło informacjami i pomocą przy zatargach pomiędzy pracownikami a pracodawcami. Instytucję tę przejęło Zjednoczenie i rozbudowało później. Prowadzono wprawdzie także procesy pracodawców, jednakże nigdy przeciw pracownikom. Znaczyło to już pewne skreślenie dawnej „harmonijności”.
W r. 1905 powzięto już nawet plan poważny: chcąc wyświetlić cyfrowo położenie gospodarcze pracowników handlowych, powzięto myśl zebrania ankiety o położeniu handlowców. Za wzór służyły badania tego rodzaju, przeprowadzone przez związki niemieckie, które wykazały bardzo interesowne a ciężkie warunki bytu pracowników. Szczególnie źle przedstawiała się sytuacja pracownicza w prowincjach wschodnich monarchji pruskiej.
Według wyniku ankiety, rozpisanej w r. 1908 przez Związek „Deutschnationaler Handlungsgehilfen-Verband”, zarabiał przeciętnie pracownik
Strona:Zygmunt Zaleski - Z dziejów walki o handel polski.pdf/157
Ta strona została przepisana.
