Strona:Zygmunt Zaleski - Z dziejów walki o handel polski.pdf/188

VII.  RACHUNKI.

 Sto lat minęło…
 Wiek brzemienny w przemiany.
 Spojrzyjmy wstecz.
 W czasie bezdusznej apatji społeczeństwa, dźwigającego się zaledwie nieśmiało z odrętwienia porozbiorowego, w czasie małomieszczańsko-nikłego stanu handlu w Poznaniu, w czasie ogólnej nieznajomości zasad pracy organizacyjnej — powstało Towarzystwo Młodzieży Kupieckiej. A powstało jako zrzeszenie stanowe pracownicze. Istniały już od wieków zrzeszenia stanowe, ale najczęściej parytetyczne, a raczej z bezwzględną preponderancją pracodawcy; zespoły te należą do zupełnie odmiennej epoki organizacyjnej: ery cechów. Towarzystwo nasze od kolebki miało formę nowoczesnego towarzystwa stanowego. Torowoło drogę w tym kierunku. Dalej: była to pierwsza znana nam organizacja pracownicza. Długo jeszcze trwało, zanim robotnicy znaleźli drogę do własnych zrzeszeń stanowych. I w tem praca była pionierska. Nie przeszkadza przy tem,