Strona:Zygmunt Zaleski - Z dziejów walki o handel polski.pdf/197

Ta strona została przepisana.

mieckich, Towarzystwo Młodzieży Kupieckiej przeprowadziło zwycięską walkę o spolszczenie. Co w organizacjach innych bodaj zupełnie wyjątkowo zdarzyć się mogło, tego dokonano w organizacji handlowej, gdzie właśnie żywioł polski zawsze pozornie przedstawiał się najsłabiej. Towarzystwo przeprowadziło walkę, wygrało ją i już niehamowanie pracowało nad szerzeniem ducha narodowego. Przeszło ono epokę indyferentyzmu narodowego, epokę knowań powstańczych, epokę konsternacyjnego szukania środków obrony i epokę rozwiniętej na całej linji wojny narodowej. Zrzeszenie nasze — zrzeszenie handlowe! — z wszystkich tych przemian wyszło tak jak społeczeństwo: zwycięzko, tylko że zwycięstwo handlowe było trudniejsze a może raźniejsze niż we wielu innych dziedzinach.
Towarzystwo Młodzieży Kupieckiej jest pięknym obrazem trudów i zdobyczy narodu polskiego pod Prusakiem. Ono zachowało handlowców dla Polski, ono budowało handel polski, ono przyczyniało się do zmniejszenia żywiołu żydowsko-niemieckiego, ono umożliwiło tak ścisłe zbratanie interesu narodowego z interesem handlu polskiego. Ono przeniosło na teren handlowy społeczne działanie najświetlejszych w narodzie, one było szkołą energji i twórczości naszego kupiectwa, ono ogarnęło wszechstronną pracą — od charytatywnej do socjalnej przez oświatową itd. — całokształt zadań wychowawcy.