Traktat londyński (1915)
| Traktat londyński (1915) Edward Grey, Guglielmo Imperiali, Alexander von Benckendorff, Paul Cambon |
|||
I WŁOCHAMI,
PODPISANA W LONDYNIE, 26 KWIETNIA 1915 ROKU.
Przedstawiona Parlamentowi na polecenie Jego Królewskiej Mości
WYDRUKOWANO I OPUBLIKOWANO PRZEZ
HIS MAJESTY'S STATIONEEY OFFICE.
Do nabycia przez dowolnego księgarza lub bezpośrednio w H.M. STATIONEEY OFFICE pod następującym adresem: Imperial House, Kingsway, London, W.C. 2, and 28, Abingdon Street, London, S.W. 1; 37, Peter Street, Manchester; 1, St Andrew's Crescent, Cardiff; 23, Forth Street, Edinburgh; lub od E. PONSONBY, Ltd., 116, Grafton Street, Dublin.
NA polecenie swego Rządu Markiz Imperiali, Ambasador Jego Królewskiej Mości Króla Włoch, ma zaszczyt przekazać Wielce Szanownemu Sir Edwardowi Greyowi, Głównemu Sekretarzowi Stanu do Spraw Zagranicznych Jego Brytyjskiej Mości, oraz ich Ekscelencjom M. Paulowi Cambonowi, Ambasadorowi Republiki Francuskiej, i Hrabiemu de Benckendorff, Ambasadorowi Jego Królewskiej Mości Cesarza Wszechrusi, następujące memorandum: –
Między Sztabami Generalnymi Francji, Wielkiej Brytanii, Włoch i Rosji zostanie niezwłocznie zawarta konwencja wojskowa. Konwencja ta określi minimalną liczbę sił wojskowych, które Rosja powinna użyć przeciwko Austro-Węgrom, aby zapobiec skoncentrowaniu przez to mocarstwo wszystkich swoich sił przeciwko Włochom, w przypadku gdyby Rosja zdecydowała się skierować swój główny wysiłek przeciwko Niemcom.
Niniejsza konwencja wojskowa rozstrzygać będzie kwestię rozejmów, która z konieczności wchodzi w zakres kompetencji Naczelnych Dowódców Armii.
Włochy ze swej strony zobowiązują się użyć wszystkich swych środków w celu prowadzenia wojny wspólnie z Francją, Wielką Brytanią i Rosją przeciwko wszystkim ich wrogom.
Floty francuska i brytyjska udzielą Włochom aktywnej i stałej pomocy aż do zniszczenia floty austro-węgierskiej lub do zawarcia pokoju.
W tym celu zostanie niezwłocznie zawarta konwencja morska między Francją, Wielką Brytanią i Włochami.
Na mocy traktatu pokojowego Włochy otrzymają Trentino, Tyrol Cisalpiński z jego geograficzną i naturalną granicą (granica Brenner), jak również Triest, hrabstwa Gorizia i Gradisca, całą Istrię aż do Quarnero i włącznie z Volosca oraz istryjskie wyspy Cherso i Lussin, jak również małe wyspy Plavnik, Unie, Canidole, [3] Palazzuoli, San Pietro di Nembi, Asinello, Gruica [4] i sąsiednie wysepki.
Granicę niezbędną do zapewnienia wykonania postanowień artykułu 4 niniejszego rozporządzenia wyznacza się jak następuje: –
Od Piz Umbrail aż do północnej części Stelvio, wzdłuż grzbietu Alp Retyckich aż do źródeł Adygi i Eisach, następnie wzdłuż gór Reschen i Brenner oraz szczytów Oetz i Ziller. Następnie granica odchyla się w kierunku południowym, przecina górę Toblach i łączy się z obecną granicą Alp Karnickich. Granica biegnie wzdłuż tej linii aż do góry Tarvis, a od góry Tarvis do działu wodnego Alp Julijskich przez przełęcz Predil, górę Mangart, Tricorno (Terglu) oraz działy wodne przełęczy Podberdo, Podlaniscam i Idria. Od tego miejsca granica biegnie w kierunku południowo-wschodnim w stronę góry Schneeberg, pozostawiając całe dorzecze Sawy i jej dopływów poza terytorium Włoch. Od Schneeberg granica schodzi do wybrzeża w taki sposób, aby włączyć do terytorium włoskiego Castua, Mattuglia i Volosca.
Włochy otrzymują również prowincję Dalmację w jej obecnych granicach administracyjnych, obejmującą od północy Lisaricę i Tribanię, na południe aż po linię wychodzącą z przylądka Planka na wybrzeżu i podążającą na wschód wzdłuż grzbietów wzniesień tworzących dział wodny, w taki sposób, aby pozostawić na terytorium włoskim wszystkie doliny i strumienie płynące w kierunku Szybeniku – takie jak Cicola, Kerka, Butisnica i ich dopływy. Otrzyma ona również wszystkie wyspy położone na północ i zachód od Dalmacji, od Premuda, Selve, Ulbo, Scherda, Maon, Pago i Patadura na północy, aż do Meleda na południu, w tym Sant' Andrea, Busi, Lissa, Lesina, [1], [5] Curzola, Cazza i Lagosta, jak również sąsiednie skały i wysepki oraz Pelagosa, z wyjątkiem Wielkiej i Małej Zirony, Bua, Solta i Brazza.
Zostaną zneutralizowane: –
(1) Całe wybrzeże od przylądka Planka na północy do południowej podstawy półwyspu Sabbioncello na południu, tak aby objąć cały półwysep; (2) część wybrzeża, która zaczyna się na północy w punkcie położonym 10 kilometrów na południe od cypla Ragusa Vecchia i ciągnie się na południe aż do rzeki Voussa, w taki sposób, aby objąć zatokę i porty Cattaro, Antivari, Dulcigno, St. Jean de Medua i Durazzo, bez uszczerbku dla praw Czarnogóry wynikających z deklaracji wymienionych między mocarstwami w kwietniu i maju 1909 roku. Ponieważ prawa te odnoszą się tylko do obecnego terytorium Czarnogóry, nie mogą być rozszerzone na jakiekolwiek terytorium lub porty, które mogą być przydzielone Czarnogórze. W związku z tym neutralizacja nie będzie miała zastosowania do żadnej części wybrzeża obecnie należącego do Czarnogóry. Utrzymane zostaną wszystkie ograniczenia dotyczące portu Antivari, które zostały zaakceptowane przez Czarnogórę w 1909 roku; (3) wreszcie wszystkie wyspy, które nie zostały przekazane Włochom.
Następujące terytorium Adriatyku zostanie przypisane przez cztery Mocarstwa Sprzymierzone do Chorwacji, Serbii i Czarnogóry: –
W Górnym Adriatyku, całe wybrzeże od zatoki Volosca na obrzeżach Istrii aż do północnej granicy Dalmacji, w tym wybrzeża, które jest obecnie węgierskie i wszystkie wybrzeża Chorwacji, z portem Fiume i małymi portami Novi i Carlopago, jak również wyspy Veglia, Pervichio, Gregorio, Goli i Arbe. Jean de Medua oraz wyspy Wielka i Mała Zirona, Bua, Solta, Brazza, Jaclian i Calamotta. Port Durazzo ma być przyznany niepodległemu Państwu Muzułmańskiemu Albanii.
Włochy otrzymują pełną suwerenność nad Valoną, wyspą Saseno i otaczającym ją terytorium o powierzchni wystarczającej do zapewnienia obrony tych miejsc (od Wjosy na północy i wschodzie, w przybliżeniu do północnej granicy okręgu Chimara na południu).
Jeżeli Włochy otrzymają Trentino i Istrię zgodnie z postanowieniami artykułu 4, wraz z Dalmacją i wyspami adriatyckimi w granicach określonych w artykule 5 oraz Zatoką Walońską (artykuł 6), i jeżeli środkowa część Albanii zostanie zarezerwowana dla utworzenia małego autonomicznego zneutralizowanego państwa, Włochy nie będą sprzeciwiać się podziałowi północnej i południowej Albanii pomiędzy Czarnogórę, Serbię i Grecję, jeżeli Francja, Wielka Brytania i Rosja będą sobie tego życzyć. Wybrzeże od południowej granicy włoskiego terytorium Valona (patrz artykuł 6) aż do przylądka Stylos zostanie zneutralizowane.
Włochy będą zobowiązane do reprezentowania Państwa Albanii w jego stosunkach z obcymi mocarstwami.
Włochy zgadzają się ponadto pozostawić w każdym wypadku wystarczające terytorium na wschód od Albanii, aby zapewnić istnienie linii granicznej między Grecją a Serbią na zachód od jeziora Ochryda.
Włochy otrzymają całkowitą suwerenność nad Wyspami Dodekanezu, które obecnie okupują.
Ogólnie rzecz biorąc, Francja, Wielka Brytania i Rosja uznają, że Włochy są zainteresowane utrzymaniem równowagi sił w basenie Morza Śródziemnego i że w przypadku całkowitego lub częściowego podziału Turcji w Azji, powinny one otrzymać słuszną część regionu śródziemnomorskiego przylegającego do prowincji Adalia, gdzie Włochy nabyły już prawa i interesy, które były przedmiotem konwencji włosko-brytyjskiej. Strefa, która ostatecznie zostanie przydzielona Włochom, zostanie wyznaczona w odpowiednim czasie, z należytym uwzględnieniem istniejących interesów Francji i Wielkiej Brytanii.
Interesy Włoch zostaną również wzięte pod uwagę w przypadku zachowania integralności terytorialnej Imperium Tureckiego oraz zmian w strefach interesów mocarstw.
Jeżeli Francja, Wielka Brytania i Rosja zajmą w trakcie wojny jakiekolwiek terytoria Turcji w Azji, region śródziemnomorski graniczący z prowincją Adalia w granicach wskazanych powyżej zostanie zarezerwowany dla Włoch, które będą miały prawo do jego zajęcia.
Wszystkie prawa i przywileje w Libii, należące obecnie do sułtana na mocy Traktatu Lozańskiego, przechodzą na Włochy.
Włochy otrzymają udział w ewentualnym odszkodowaniu wojennym odpowiadający ich wysiłkom i ofiarom.
Włochy oświadczają, że przyłączają się do deklaracji złożonej przez Francję, Wielką Brytanię i Rosję, zgodnie z którą Arabia i święte miejsca muzułmańskie w Arabii powinny pozostać pod władzą niezależnego mocarstwa muzułmańskiego.
W przypadku, gdyby Francja i Wielka Brytania powiększyły swoje terytoria kolonialne w Afryce kosztem Niemiec, oba te mocarstwa zgadzają się co do zasady, że Włochy mogą domagać się pewnej godziwej rekompensaty, zwłaszcza jeśli chodzi o rozstrzygnięcie na ich korzyść kwestii związanych z granicami włoskich kolonii Erytrei, Somalilandu i Libii oraz sąsiednich kolonii należących do Francji i Wielkiej Brytanii.
Wielka Brytania zobowiązuje się ułatwić natychmiastowe zaciągnięcie, na sprawiedliwych warunkach, pożyczki w wysokości co najmniej 50.000.000 £, która zostanie wyemitowana na rynku londyńskim.
Francja, Wielka Brytania i Rosja poprą sprzeciw Włoch wobec jakiejkolwiek propozycji zmierzającej do wprowadzenia przedstawiciela Stolicy Apostolskiej do jakichkolwiek rokowań pokojowych lub rokowań w celu rozwiązania kwestii wynikłych z obecnej wojny.
Niniejsze porozumienie będzie utrzymane w tajemnicy. Przystąpienie Włoch do Deklaracji z 5 września 1914 r. zostanie podane do wiadomości publicznej natychmiast po wypowiedzeniu wojny przez Włochy lub przeciwko nim. o w Londynie
Po przyjęciu powyższego memorandum przedstawiciele Francji, Wielkiej Brytanii i Rosji, stosownie w tym celu upoważnieni, zawarli następujące porozumienie z przedstawicielem Włoch, również stosownie upoważnionym przez swój Rząd: –
Francja, Wielka Brytania i Rosja wyrażają swoją pełną zgodę na memorandum przedstawione przez Rząd Włoski.
W odniesieniu do artykułów 1, 2 i 3 tego memorandum, które przewidują współpracę wojskową i morską między czterema mocarstwami, Włochy oświadczają, że wyruszą w pole w najwcześniejszym możliwym terminie i w okresie nieprzekraczającym jednego miesiąca od podpisania niniejszego dokumentu.
Na dowód czego niżej podpisani podpisali niniejszy układ i opatrzyli go swemi pieczęciami.
Sporządzono w Londynie, w czterech egzemplarzach, dnia 26 kwietnia 1915 roku.
(L.S.) E. GREY.
(L.S.) IMPERIALI.
(L.S.) BENCKENDORFF.
(L.S.) PAUL CAMBON.
Deklaracja, w której Francja, Wielka Brytania, Włochy i Rosja zobowiązują się nie zawierać odrębnego pokoju w czasie trwania obecnej wojny europejskiej.
Rząd Włoski, postanowiwszy wziąć udział w obecnej wojnie z Rządem Francuskim, Brytyjskim i Rosyjskim i przystąpić do Deklaracji złożonej w Londynie, dnia 5 września 1914 r., przez trzy wyżej wymienione Rządy,
Niżej podpisani, stosownie upoważnieni przez swoje rządy, składają następujące oświadczenie.
Rządy Francji, Wielkiej Brytanii, Włoch i Rosji zobowiązują się wzajemnie do niezawierania odrębnego pokoju w czasie trwania obecnej wojny.
Cztery Rządy zgadzają się, że kiedykolwiek będzie okazja do omówienia warunków pokoju, żadne z Mocarstw Sprzymierzonych nie będzie ustalać żadnych warunków pokoju bez uprzedniego porozumienia z każdym z pozostałych Sprzymierzonych.
Na dowód czego niżej podpisani podpisali niniejszą Deklarację i opatrzyli ją swoimi pieczęciami.
Sporządzono w Londynie, w czterech egzemplarzach, dnia 26 kwietnia 1915 roku.
(L.S.) E. GREY.
(L.S.) IMPERIALI.
(L.S.) BENCKENDORFF.
(L.S.) PAUL CAMBON.
Deklaracja z 26 kwietnia 1915 r., w której Francja, Wielka Brytania, Włochy i Rosja zobowiązują się nie zawierać odrębnego pokoju w czasie obecnej wojny europejskiej, pozostaje tajna.
Po wypowiedzeniu wojny przez Włochy lub przeciwko nim, cztery Mocarstwa podpiszą nową deklarację na identycznych warunkach, która następnie zostanie podana do publicznej wiadomości.
Na dowód czego niżej podpisani sporządzili niniejszą Deklarację i opatrzyli ją swymi pieczęciami.
Sporządzono w Londynie, w czterech egzemplarzach, dnia 26 kwietnia 1915 roku.
(L.S.) E. GREY.
(L.S.) IMPERIALI.
(L.S.) BENCKENDORFF.
(L.S.) PAUL CAMBON
- ↑
Oryginalny tekst Traktatu londyńskiego z roku 1915 z którego wydania korzystano przy tłumaczeniu jest dwojaki francuski i angielski.
- ↑ 1d. – 1 pens.
- ↑ 2 wyspy: Canidole Grande (Vele Srakane) i Canidole Piccola (Male Srakane)
- ↑ Wysepka ta zwana po włosku Gruica, zwie się po chorwacku: Grujica, Otok Grujica.
- ↑ Zapewne chodzi o wyspę zwaną po włosku Torcola, po łacinie Tauris, a po chorwacku Šćedro, – chorwacką wyspę oddzieloną od Hvaru tylko kanałem Šćedrovskim.
| Przekład może być udostępniony na innej licencji niż tekst oryginalny. | |
|---|---|
| Oryginał |  |
| Przekład |  Dodatkowe informacje o autorach i źródle znajdują się na stronie dyskusji. |