Trzech Budrysów (Mickiewicz, 1899)
←Czaty | Trzech Budrysów Poezye Adama Mickiewicza. T. 1. (1899) Ballady i romanse Adam Mickiewicz |
Przypomnienie→ |
Stary Budrys trzech synów, tęgich jak sam Litwinów,
Na dziedziniec przyzywa i rzecze:
»Wyprowadźcie rumaki i narządźcie kulbaki,
A wyostrzcie i groty i miecze.
»Bo mówiono mi w Wilnie, że otrąbią niemylnie
Trzy wyprawy na świata trzy strony:
Olgierd[1] ruskie posady, Skirgiełł Lachy sąsiady,
A ksiądz[2] Kiejstut napadnie Teutony.
»Wyście krzepcy i zdrowi: jedźcie służyć krajowi,
Niech litewskie prowadzą was bogi!
Tego roku nie jadę, lecz jadącym dam radę:
Trzej jesteście i macie trzy drogi.
»Jeden z waszych biedz musi za Olgierdem ku Rusi
Ponad Ilmen[3], pod mur Nowogrodu;
Tam sobole ogony i srebrzyste zasłony,
I u kupców tam dziengi jak lodu.
»Niech zaciągnie się drugi w księdza Kiejstuta cugi,
Niechaj tępi krzyżaki psubraty;
Tam bursztynów jak piasku, sukna cudnego blasku,
I kapłańskie w brylantach ornaty.
Za Skirgiełłem niech trzeci poza Niemen przeleci,
Nędzne znajdzie tam sprzęty domowe:
Ale zato wybierze dobre szable, puklerze,
I mnie stamtąd przywiezie synowę.
»Bo nad wszystkich ziem branki, milsze Laszki kochanki:
Wesolutkie jak młode koteczki,
Lice bielsze od mleka, z czarną rzęsą powieka,
Oczy błyszczą się jak dwie gwiazdeczki[4].
»Stamtąd ja przed półwiekem, gdym był młodym człowiekiem,
Laszkę sobie przywiozłem za żonę:
A choć ona już w grobie, jeszcze dotąd ją sobie
Przypominam, gdy spojrzę w tę stronę«.
Taką dawszy przestrogę, błogosławił na drogę;
Oni wsiedli, broń wzięli, pobiegli.
Idzie jesień i zima, synów niéma i niéma,
Budrys myślał, że w boju polegli.
Po śnieżystej zamieci, do wsi zbrojny mąż leci,
A pod burką wielkiego coś chowa.
»Ej to kubeł, w tym kuble nowogrodzkie są ruble?«
— »Nie, mój ojcze, to Laszka synowa!«
Po śnieżystej zamieci, do wsi zbrojny mąż leci,
A pod burką wielkiego coś chowa.
»Pewnie z Niemiec, mój synu, wieziesz kubeł bursztynu?«
— »Nie, mój ojcze, to Laszka synowa!«
Po śnieżystej zamieci, do wsi jedzie mąż trzeci,
Burka pełna, zdobyczy tam wiele:
Lecz nim zdobycz pokazał, stary Budrys już kazał
Prosić gości na trzecie wesele.
- ↑ Olgierd i Kiejstut byli synami W. księcia litewskiego, Giedymina; Skirgiełło zaś synem Olgierda. Żyli i działali w XIV w.
- ↑ Ksiądz — po staremu zamiast książę.
- ↑ Ilmen — duże jezioro na południu od Petersburga, nad niem położony jest Nowogród (wielki).
- ↑ W tak zwanym albumie Piotra Moszyńskiego znajduje się między innemi i ballada »Trzech Budrysów«. Prócz drobnych odmianek jest tam cała jedna strofa, którą tu podajemy:
Piersi twarde jak gruszki, a tak małe ich nóżki,
Że za trzewik dziewczynie swawolnej
Często służy kwiat pewny, zwany trepkiem królewny,
Kwiat nie większy od lilii polnej.