Wyrok urządzaiący Mennicę w Królestwie Polskiém, i oznaczaiący wartość, stępel i gatunek pieniędzy Polskich, w Warszawie na dniu 19. Listopada/1. Grudnia 1815 r. zapadły

Prawo historyczne

Wyrok urządzaiący Mennicę w Królestwie Polskiém, i oznaczaiący wartość, stępel i gatunek pieniędzy Polskich

w Warszawie na dniu 19. Listopada/1. Grudnia 1815 r. zapadły
Publikator: Dziennik Praw Królestwa Polskiego Tom I (1816), nr 2, str. 132-143

Wypis z protokółu Sekretaryatu Stanu

Królestwa Polskiego.
ALEXANDER I.
Z Bożéy Łaski Cesarz i Samowładzca
Wszech Rossyi, Król Polski

etc. etc. etc.

Na podany Nam rapport przez Ministerstwo Nasze Przychodów i Skarbu Królestwa Polskiego, w dniu $\textstyle {\frac {14}{26}}$ Listopada roku bieżącego, zważaiąc iiczne niedogodności wynikaiące ze sposobu, iakim systemma menniczne w byłém Xięstwie Warszawskiém urządzone było, chcąc takowe usunąć i zapewnić poddanym Naszym rzeczonego Królestwa korzyści, których dotąd pozbawionemi byli,
Postanowiliśmy i stanowiemy co następuie:

Artykuł 1.

Nasza mennica w Królestwie Polskiém, we wszystkich działaniach [133]i rachubach przy złocie, srebrze i miedzi iéy właściwych, stosować się ma nadal, iak dotąd, do wagi tak zwanéy Kolońskiéy któréy Grzywna ha dwieście ośmdziesiąt ośm granów podzielona, wyrównywa dziewięćdziesiąt sześciu zołotnikom.

Artykuł 2.

Dla naszéy mennicy Warszewskiéy, ceny zakupu złota i srébra maią bydź następuiące:

a.) Za każdą grzywnę Kolońską czystego złota, tysiąc dwieście dwadzieścia cztery złotych polskich, bądź w monecie złotéy bądź srebrnéy grubéy krajowéy,

b.) Za każdą grzywnę Kolońską czystego srebra, ośmdziesiąt cztéry złotych polskich w monecie srebrnéy krajowéy.

Co do ceny zakupu miedzi, takowa podług stosunków handlowych przez Ministerium Przychodów i Skarbu kwartalnie stanowioną bydź ma.

Artykuł 3.

Oceniania Rządowe gatunków [134]monet zagranicznych srebrnych do kursu kassowego w Królestwie Polskiém przypuszczonych lub przypuścić się mogących, stosowane bydź stale maią do cen zakupu powyższym artykułem przepisanych.

Artykuł 4.

Stopa menniczna Królestwa Polskiego w złotych i srébrnych pieniądzach, zrównana będzie do teraznieyszéy stopy mennicznéy Państwa Naszego Rossyiskiego.

Artykuł 5.

Złote pieniądze wybiiac sie mają w poiedynczych i podwóynych złotych Królewskich w cenie nominalnéy, pierwsze po dwadzieścia pięć a drugie po pięćdziesiąt złotych polskich.

Artykuł 6.

Wyrabiać się ma w próbie dwudziestu dwóch karatów z iednéy grzywny Kolońskiéy złota czystego, [135]pięćdziesiąt dwie sztuk poiedynczych, czyli dwadzieścia sześć sztuk podwóynych złotych Królewskich.

Artykuł 7.

Złotych poiedynczych Królewskich sztuk 47 $\textstyle {\frac {2}{3}}$ czyli podwóynych sztuk 23 $\textstyle {\frac {5}{6}}$ ważyć maią iednę grzywnę Kolońską brutto.

Artykuł 8.

Moneta srébrna gruba wybiiać się będzie w sztukach
iednozłotowych,
dwuzłotowych,
pięciozłotowych.

Artykuł 9.

Taż moneta wybiiana będzie w trzech powyższych gatunkach po złotych polskich ośmdziesiąt szesć, groszy dwadzieścia i sześćdziesiąt czterysetnych z każdéy grzywny Kolońskiéy czystego srébra.

[136]

Artykuł 10.

Wszystkie gatunki téyże grubéy monety, na wzór teraźniéyszych monet srebrnych Rossyiskich, wyrabiane bydź maią w czystości trzynastu łutów, szesnastu granów, to iest:

z iednéy grzywny kolońskiéy czystego srébra wybiiać się winno.	⎧ ⎨ ⎩	sztuk 86 $\textstyle {\frac {86}{125}}$ iednozłotowych które w liczbie sztuk 75 $\textstyle {\frac {1}{4}}$	⎫ ⎬ ⎭	iednę grzywnę kolońską brutto ważyć maią.
		sztuk 43 $\textstyle {\frac {43}{125}}$ dwuzłotowych które w liczbie sztuk 37 $\textstyle {\frac {5}{8}}$
		sztuk 17 $\textstyle {\frac {211}{625}}$ pięciozłotowych które w liczbie sztuk 15 $\textstyle {\frac {1}{50}}$

Artykuł 11.

Atoli ponieważ Nasza mennica w Królestwie Polskiém, dla dzisieyszego obrotu handlu srébrem w metalu, wyrabiania grubéy srebrnéy monety w probie powyższym artykułem oznaczonéy, na teraz rozpocząć niemoże; przeto dozwalamy aby taż mennica dopóki w możności zadość uczynienia temuż przepisom postawioną nie będzie, wyrabiała temczasowo wszelkie gatunki srébrnéy grubéy monety w czystości dziewięciu łutów, dziewięciu granów, wynadgradzaiąc wagą niskość téy przez Nas tymczasowo dozwolonéy [137]proby, a tém samém zachowuiąc tęż samą wartość wewnętrzną tak, aby:

z iednéy grzywny kolońskiéy czystego srébra wybiiać się maiące.	⎧ ⎨ ⎩	sztuki 86 $\textstyle {\frac {86}{125}}$ iednozłotowe w liczbie sztuk 51 $\textstyle {\frac {471}{1000}}$	⎫ ⎬ ⎭	iednę grzywnę kolońską brutto ważyły.
		sztuki 43 $\textstyle {\frac {43}{125}}$ dwuzłotowe w liczbie sztuk 25 $\textstyle {\frac {1471}{2000}}$
		sztuki 17 $\textstyle {\frac {211}{625}}$ pięciozłotowe które w liczbie sztuk 10 $\textstyle {\frac {1471}{5000}}$

Artykuł 12.

Stopa monety zdawkowéy srébrnéy i miedzianéy, dotąd w mennicy Warszawskiéy przyięta, nadal w tychże gatunkach pieniędzy dla Królestwa Polskiego zachowana będzie

Artykuł 13.

Moneta srebrna zdawkowa wybiiana będzie w sztukach pięcio i dziesięcio groszowych.

Artykuł 14.

Wybiiać się ma w téyże monecie po złotych polskich sto trzydzieści ośm z iednéy grzywny Kolońskiéy [138]czystego srébra w probie trzech łutów, dwóch granów, to iest:

z iednéy grzywny kolońskiéy srébra czystego.	⎧ ⎨ ⎩	sztuk 828. pięciogroszowych ktore w liczbie sztuk 161	⎫ ⎬ ⎭	iednę grzywnę kolońską brutto ważyć maią.
		sztuk 414 dziesięciogroszowych które w liczbie sztuk 80 $\textstyle {\frac {1}{2}}$

Artykuł 15.

Moneta zdawkowa miedziana wybiiac się ma w sztukach iednogroszowych i trzygroszowych.

Artykuł 16.

Z iednego Centnara wagi Kolońskiéy czyli ze stu dziesięciu funtów Kolońskich miedzi, wybiiac się będzie sztuk ośmnaście tysięcy iednogroszowych, a sześć tysięcy sztuk trzygroszowych.

Artykuł 17.

Stępel złotych pieniędzy wyrażać ma na iednéy stronie Nasze popiersie z napisem w ięzyku Polskim:
„ALEXANDER I Cesarz i Samowładzca Wszech Rossyi, Król Polski”
[139]na stronie zaś odwrotnéy herb Królestwa Polskiego z napisem do koła w języku Polskim:

a.) na poiedynczych złotych Królewskich:

„25. złotych polskich — 52. z grzywny czystéy Kolońskiéy”

b.) na podwóynych:

„50, złotych polskich — 26. z grzywny czystéy Kolonskiéy”
na obudwoch zaś gatunkach pod herbem rok wybicia.
Sztuki mają mieć obrączki w karby.

Artykuł 18.

Stęple trzech postanowionych artykułem 8. ninieyszego dekretu; gatunków monety grubéy srébrnéy Królestwa Polskiego, wyrażać maią na iednéy stronie, Popiersie Nasze z napisem w ięzyku Polskim:
„ALEXANDER I. Cesarz i Samowładzca Wszech Rossyi; Król Polski” etc.
[140]na stronie zaś odwrotnéy herb Królestwa Polskiego z oznaczeniem wartości nominalnéy i roku wybicia nad herbem, zaś ilości sztuk z iednéy grzywny czystego srébra, wedle art. 10. i 11. ninieyszego dekretu, wybiiac się maiących do koła pod herbem
to iest na złotówkach:
„86 $\textstyle {\frac {86}{125}}$ z grzywny czystéy Kolońskiéy”
na dwuzłotówkach:
„43 $\textstyle {\frac {43}{125}}$ z grzywny czystéy Kolońskiéy”
na. pięciozłotówkach:
„17 $\textstyle {\frac {211}{625}}$ z grzywny czystéy Kolońskiéy”
Obrączki przy wszystkich tych trzech gatunkach będą w karby.

Artykuł 19.

Stęple dwóch postanowionych artykułem 13. ninieyszego dekretu gatunków monety zdawkowéy srebrnéy Królestwa Polskiego, wyrażać będą [141]na iednéy stronie herb Królestwa z oznaczeniem roku wybicia nad tymże. Na stronie zaś odwrotnéy, cenę ich nominalną w laurach, to iest z napisem w ięzyku Polskim:
na pięciogroszówkach:
„5. groszy polskich”
na dziesięciogroszówkach:
„10. groszy polskich”
obadwa te, gatunki maią bydź bez obrączek.

Artykuł 20.

Stęple dwóch gatunków monety miedzianéy zdawkowéy artykułem 15. ninieyszego dekretu postanowionych, wyrażać będą na iednéy stronie herb Królestwa Polskiego bez napisu, a na stronie odwrotnéy cenę nominalną sztuki bez laurów lub innych ozdób, to iest: na sztukach iednogroszowych, będą miały napis w ięzyku Polskim:
„1. grosz polski”
[142]na sztukach trzygroszowych:
„3. grosze polskie.
Jednogroszówki będą bez obrączki, trzygroszówki zaś opatrzone będą obrączkami karby.

Artykuł 21.

Wszystkie Dekretem ninieyszym postanowione gatunki monet tak złotych, srebrnych, iako i miedzianych, maią bydź wybiiane w sztukach mnieyszego obwodu, a natomiast większéy miąższości od dotychczasowych pod stęplem byłego Xięstwa Warszawskiego kursuiących pieniędzy, wedle szczególnych wzorów stępli w rysunku przez Nas potwierdzonych.

Artykuł 22.

Dopełnienie ninieyszéy woli Naszéy, iako też stósowną mennicy Naszéy Warszawskiéy reorganizacyą, Ministerstwu Naszemu [143]Przychodów i Skarbu Królestwa Polskiego poruczamy.
Dan w Pałacu Naszym Królewskim Warszawskim dnia $\textstyle {\frac {19}{1}}{\frac {Listopada}{Grudnia}}$ 1815.

(podpisano) ALEXANDER.

	przez Cesarza i Króla
	Minister Sekretarz Stanu
	Ignacy Sobolewski

	Zgodno z Oryginałem
	Minister Sekretarz Stanu
	(podp.) Ign. Sobolewski.

	Zgodno z oryginałem
	Radzca zastępuiący Sekretarza Stanu
	(podpisano) Plater.

Zgodno z Wypisem
Minister Sprawiedliwości
Wawrzecki.

Tekst lub tłumaczenie polskie jest własnością publiczną (public domain), ponieważ prawa autorskie do niego wygasły (expired copyright).