czeti, z owem rozszerzeniem samogłoski piennej, jak np. kowyczeti obok kykati, więc może i rodzime (?).
bylica, ‘artemisium’, roślina czarodziejska, w obchodzie świętojańskim sobótek znaczna; byliczka, bylek, nazwy innych roślin; od byle, ‘ziele’ (w biblji), a to od być, ‘róść’, jako osobliwsze ziele; byl, ‘łodyga’, Potocki.
bystry, ‘prędki’, ‘przenikliwy’(oko), częste w nazwach rzecznych: Bystrzyca; -ry zwykły przyrostek, a t, jak zawsze, między s-r wsunięto; z bys-, p. buszować; przysłówek bystro i bystrze.
byt, ‘istnienie’, ‘stan’, od by-ć; bytność ‘essentia’ niegdyś tłumaczyło, dziś ‘pobyt’ oznacza. Złożenia: pobyt, przebyt, nabyt(ek); dobyt(ek), p. bydło; przybytek i zbyt; zabyt, ‘sposób’, ‘krój’ (»suknia dawnego zabytu«, Potocki), zabytek, ‘pozostałość’, ‘szczątek’. Obok byt, por. żyt, było i byto, jak żyto, »dobre byto«, Ezop, a jak od żyto żytło, tak od byto nowe bytło, co więc nie odpowiada lit. bukłas; ale lit. butas, to nasz byt, buta, ‘chata’.
bzdy (jest i liczba pojedyńcza: bzdem), »na bzdy żywi«, o ‘pasorzytach’; bździeć, bznąć, bździna, bździoch; rzeczownik na -y w dalszych urobieniach: bzdyk (»stary bzdyk«, bzdyś); bzdyr, u Biernata tyle co bzdura; bzdurzyć, bzdurstwo; bzdandarzowie, Jurkowski r. 1607; bzdęga (o ‘smrodliwej wódce’); bździel (i ‘mały młyn’ tak obzywano). Prasłowo; czes. bzditi; lit. bezdēti, bezdałas, ‘bździny’. Pierwotne brzmienie było inne, zachowane w niektórych narzeczach słowiańskich, np. w słowień. pezdeti, łac. pedo z *pezdo i podex; niem. fisten; w grec. bdeō, jak u nas, głuche p przed d, zd zdźwięczniało; wszystko o ‘cichych wiatrach’. Tu nie należy bziu, fiu bziu, bo to mazowieckie zamiast biu.
bzik, »ma bzika« (‘manję’, ‘warjactwo’); bziknąć i bzyknąć, o owadach, co bzykając bydło niepokoją; ono bzika, ‘ucieka’; naśladuje brzęczenie owadu. Prasłowo; czeskie bzíti, bzikati, ‘brzęczeć’, rus. bzyk, ‘bąk’, słowień. bzikati, ‘bryzgać’; z dalszych języków niem. biesen, o bydle uciekającem przed bąkami; Bi(e)se, ‘wiatr wschodni’; przytaczają nawet ind. ba-bhasti, ‘dmie’, bhastrā, ‘miech’.
Bzura, nazwa rzeki, z *brzura od barzy, ‘rychły’ (p. bardzo); następstwo płynnej odmienne od pierwotnego, jak np. w Krwaty obok Karwatów.
Gdy cz wyłącznie z k poszło (w nagłosie i z sk-), a ć z t, bywa c najrozmaitszego początku. Pomijam narzeczowe c zamiast cz (coło), choć nieraz i do języka pisemnego się wkradło, okaz t. zw. mazurzenia, spólnego językom północnym (nawet litewskim). W środku słów pochodzi c albo z kt (piec z *piekti, nocy = łac. noctis); albo z tj (świeca z *swiet-ja, por. świecić, światło; wrócę z *wort-ję, wrócić, zwrot); albo z k, odmieniającego się pod pewnemi warunkami (czasowemi) nie w cz (dziki - dzicz), lecz w c (dzicy; końcówka -ica obok -ik: grze-
