Atlas anatomji patologicznej zatruć bojowych
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Toksykologja chemicznych środków bojowych |
| Podtytuł | z 17 rysunkami oraz atlasem |
| Wydawca | Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy |
| Data wyd. | 1925 |
| Druk | Druk J. B. Kondeckiego |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI  Cały tekst |
| Indeks stron | |
ANATOMJI PATOLOGICZNEJ ZATRUĆ BOJOWYCH.
Zmiany anatomiczne, wywołane przez zatrucia środkami bojowemi są zależne tak od stężenia trucizny w powietrzu, jak również od trwałości wywołanej przez to zatrucie choroby. Z tego punktu widzenia rozróżniano wypadki natychmiastowej śmierci, która następuje w ciągu pierwszych 3 dni i śmierci odległej, która następuje później i jest zwykle zależna od pewnych powikłań, przeważnie charakteru zakaźnego.
W razie użycia nie absolutnie zabójczych, czyli tak zwanych względnie zabójczych, stężeń trucizny obserwujemy nagły zgon tylko najczulszych jednostek. Wśród pozostałych pewna część
będzie ofiarą powikłań i umrze w ciągu następnych dni, u jednostek zaś pozostałych przy życiu spotkamy szereg patologicznych zmian, które po upływie pierwszego okresu zatrucia przybierają charakter reparacyjnych. Takie zmiany można zauważyć w narządach wyzdrowiałych jednostek, specjalnie zabitych po upływie odpowiedniego terminu po zatruciu
Zależność przebiegu zatrucia od stężenia trucizny występuje wyraźnie w graficznych zestawieniach (diagramach) licznych doświadczeń Underhilla poczynionych przy zatruciu psów chlorem (172 psy), fosgenem (327 psów) i chloropikryną (219 psów). W tych diagramach wysokość pasków (rzędnych) oznacza stosunek pomiędzy nagłemi zgonami (czarna część), odległemi zgonami (część kreskowana) i wypadkami wyzdrowienia (część biała). Odległość paska w kierunku wagowym od punktu O (odcięte) oznacza wzrastający stopień stężenia (w gramach na M³).
Wszystkie doświadczenia trwały 30′ i były wykonane razem na znacznej ilości psów w dużej komorze gazowej.
Ognisko martwicy tkanki płucnej powstałe jako skutek zatrucia chlorem o dużem stężeniu. Płuca zdechłego psa w trzy godziny po doświadczeniu. Wśród mniej więcej normalnej tkanki płucnej, naokoło zupełnie zniszczonego oskrzelika, z którego pozostały same resztki w postaci kawałeczka śluzówki u brzegu byłego światła, ścianki pęcherzyków płucnych są zgrubiałe, pozbawione jądr komórkowych i zabarwione mocniej niż nieuszkodzona tkanka. Światła pęcherzyków w miejscu uszkodzenia jak również obok niego są napełnione masami strąconego białka.
Martwica śluzówki małej oskrzeli przy zatruciu chloropikryną. Płuca zdechłego psa na drugi dzień po zatruciu. Tkanka płuc mocno przekrwiona. W świetle pęcherzyków obfity osad włóknika w postaci nici. W oskrzeli śluzówka jest całkiem zniszczona i z jej ścianki pozostała sama tkanka łączna, zawierająca dużą ilość białych komórek krwi. W świetle oskrzelika jest obecny osad białka w postaci ziarnek i włókien.
Toksyczna rozedma i niedodma płuc u kota zatrutego fosgenem. Pęcherzyki płucne najbliższe do opłucnej są w znacznym stopniu rozdęte, granice ich są nieregularne wskutek pęknięcia ścianek, powodującego powstanie dużych jam przez zlanie się kilku pęcherzyków razem. Pośrodku ognisko zupełnej niedodmy naokoło dużych naczyń krwionośnych. Zmniejszone pęcherzyki są napełnione ziarnistą masą powstałą z płynu obrzękowego.
Zakorkowanie oskrzeli przez kawałki oddzielonej śluzówki górnych części dróg oddechowych, przy zatruciu chlorem. Płuca psa zdechłego na drugi dzień po zatruciu. W świetle małej oskrzeli, której śluzówka też jest prawie całkiem usunięta, znajduje się kłębek z resztek błonki śluzowej, zawierający jeszcze niezmienione jądra. Tkanka płucna w otoczeniu jest mało dotknięta i znajduje się w stanie obrzęku.
Blizna tkanki płucnej w miejscu byłego stałego zatknięcia oskrzeli. Tkanka łączna z grubemi włókienkami w sąsiedztwie z rozszerzoną oskrzelą, której światło napełniono masą składającą się ze zmienionej ropy. Płuca psa zabitego po upływie dwóch miesięcy po zatruciu chlorem.
a) Toksyczne zapalenie płuc typu zrazowego po zatruciu chlorem. Płuca psa zabitego po upływie 6 godzin po zatruciu. Ścianki pęcherzyków są zgrubiałe wskutek obrzęku i mocno przekrwione. W świetle pęcherzyków jak również w ich ściankach obfita ilość nici włóknika.
b) Toksyczne zapalenie płuc typu zrazikowego po zatruciu chlorem. Płuca psa zdechłego po upływie czterech godzin po zatruciu. Nagromadzenie białych komórek w świetle i ściankach oskrzelika. Nieznaczna ilość włóknika w świetle pęcherzyków.
Rażenie surowiczne (Apoplexia serosa) jako skutek zatrucia fosgenem. Płuco psa zdechłego po upływie 3 godzin po zatruciu. Prawie wszystkie pęcherzyki są napełnione szklistą masą strąconego białka osocza krwi. Tylko w niektórych częściowo znajduje się zwyczajny ziarnisty osad. Ścianki pęcherzyków są nieco zgrubiałe wskutek obrzęku.
Schemat uszkodzeń śluzówki tchawicy jako podstawa pośmiertnej diagnozy zatruć bojowych.
a. Zatrucie chloropikryną. Zniszczenie górnej warstwy komórek nabłonkowych. Śluzówka pozostaje w łączności z podśluzówką.
b. Zatrucie fosgenem. Śluzówka pozostaje całkiem niezmieniona; nawet pozostają niuszkodzone rzęski migawkowe.
c. Zatrucie chlorem. Martwica śluzówki i oddzielenie się jej od podśluzówki.
Klatka piersiowa kota zatrutego dużą dawką chloropikryny. Śmierć natychmiastowa. Górny i dolny zraz lewego płuca zabarwione na bronzowo wskutek tworzenia się methemoglobiny. Ogólne przekrwienie płuc.
Skutki zatrucia arsenjakiem.
a. Kanaliki moczowe z substancji rdzeniowej nerki psa, przed dwiema dobami zatrutego arsenjakiem. W świetle kanalików ziarnista masa methemoglobiny.
b. Komórki Kupfera przeładowane hemosideryną z wątroby psa zdechłego wskutek zatrucia arsenjakiem.
Oparzenie skóry iperytem. Skutki działania 0,001 iperytu na skórę ludzką: a) biała plamka otoczona czerwono-sinawym paskiem powstała po upływie 4—6 godzin po oparzeniu, b) powstanie naokoło tej białej plamki wieńca z pęcherzyków; c) duży pęcherz powstały przez połączenie tych pęcherzyków na całej przestrzeni oparzenia; d) wrzód powstały po pęknięciu pęcherza.
Oparzenie luizytem skóry psa. a) Martwica naskórka w postaci białej plamy otoczonej czerwonym paskiem, natychmiast po oparzeniu (działanie kropelki luizytu trwało 30′); b) zmiany na 2 do 4 dni — wysychanie ośrodka zmartwiałej powierzchni naskórka; c) zmiany na 5 do 10 dni — oddzielenie zmartwiałej części skóry, tworzenie się suchego puklerzyka, d) zmiany na 10 do 20 dni — oddzielenie się puklerzyka od spodu wrzodu przez tworzenie się tkanki ziarninowej; e) wrzód powstały na miejscu odpadłego puklerzyka; f) gojenie się wrzodu. Sierść na miejscu oparzenia została zabarwiona na biało, wskutek zaniku komórek barwnikowych.
