Demos Cezarowi (Konopnicka, 1915)

<<< Dane tekstu >>>
Autor Maria Konopnicka
Tytuł Poezye wydanie zupełne, krytyczne
Wydawca Nakład Gebethnera i Wolfa.
Data wyd. 1915
Druk O. Gerbethner i Spółka
Miejsce wyd. Warszawa, Lublin, Łódź, Kraków
Indeks stron
XLIV. DEMOS[1] CEZAROWI.

Ave, Caesar!...[2] Witaj, nowy
Władco świata, nowy panie!
Oto chyląc kornie głowy,
Lud, Spartakus[3] ten dziejowy,
Szle ci powitanie!
Ave, Caesar!... Roma cała
Klaszcze tobie w obie dłonie...
Jaki blask ci w oku pała!
Jaka szata twoja biała!
Jakie rącze konie!
Wonią wieńce i amfory[4],
Róże z Pestum[5] lecą krwawe,

Grają światła i kolory,
Idą ludy-gladjatory —
Ave, Caesar!... ave!...
I jak posąg, każdy staje
Przed słonecznym twoim tronem
I przedśmiertną cześć ci daje...
Nędzne, ciemne, podłe zgraje
Z czołem pochylonem.
Ave, Caesar!... Jak nam błogo,
Że tak jasne masz oblicze!
Że nam karki depcesz nogą,
Że w arenach biją trwogą
Echa tajemnicze!
Jak dzień wstajesz rubinowy
W chmurze łez i w krwi oparze!
Nad jasnością twojej głowy
Lata orzeł kwirytowy[6],
O boski Cezarze!
Na twej drodze gaśnie słońce,
Na twej drodze rzeki krwawe...
Oto usta konające
Szepcą tobie sine, drżące:[7]
Ave, Caesar!... Ave!...







  1. Demos (z greck. δῆμος) — lud, pospólstwo.
  2. Ave, Caesar! — Witaj, Cezarze!
  3. Spartakus, rodem Trak, żołnierz, następnie zbójca; schwytany, miał jako gladyator walczyć w arenie, umknął jednak z towarzyszami i wzniecił powstanie niewolników, jedno z najniebezpieczniejszych, jakie często wybuchały w Italii z powodu srogiego i nieludzkiego obchodzenia się Rzymian z niewolnikami. Słynny ten wódz uciemiężonych grasował przez jakiś czas na czele licznych hufców po całej Italii, odniósł kilka zwycięstw nad wojskami rzymskiemi, aż wreszcie pokonany przez Krassusa, poległ z większą częścią swego wojska w r. 71 przed Chr.
  4. Amfora — okrągłe naczynie z palonej gliny, kształtu podłużnego, w środku wypukłe, zwężające się ku górze, a jeszcze więcej ku dołowi, z szyją o dwu uchach, służyło do przechowania płynów, zwłaszcza wina i oliwy.
  5. Pestum (Paestum, dziś ruiny) — miasto w Lukanii w południowej Italii, słynące z hodowli róż.
  6. Kwiryci (Quirites) — Rzymianie; nazwy tej używano jednak tylko w uroczystych przemowach do zgromadzonego ludu.
  7. Wchodzący na arenę gladyatorowie wznosili okrzyk powitalny na cześć cesarza: Ave, Caesar! morituri te salutant! »Witaj, cezarze! idący na śmierć życzą ci zdrowia«.





Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Maria Konopnicka.