[163]DUCH, CZYN, POSTĘP.
Duch, czyn, postęp — wielkie słowa!
Lecz co w czyich ustach znaczą:
Gdy co serce, gdy co głowa,
Wspak lub inak je tłómaczą?
I jak niegdyś hardzi w duchu,
W Babilońskim słów zamęcie.
Każdy jedno czując w uchu,
Różne w duszy ma pojecie? —
Duch — to Bóg! to Boża siła,
Co sam Stwórca tchnął w pierś ludzi,
Co przez Zbawcę świat zbawiła,
I co Zbawca wciąż nam zsyła,
Gdy ku Niebu w ślad swój budzi! —
O! kto takich natchnień słucha,
Kto przez taką siłę działa,
Ten wart zwać się synem Ducha,
Tego czynom cześć i chwała!
[164]
On przewodnik — on na przedzie!
Postęp — jest to jego droga,
Co wciąż idąc wyżéj, wiedzie
Wprost do celów woli Boga. —
Lecz i szatan jest téż duchem,
I on siłę ma na ziemi,
Co namiętnych żądz wybuchem
Serce wstrząsa, rozum ciemi,
I sumienia głos zagłusza.
Taka siła w ludzkim czynie,
Jest to lawa Wezuwjusza,
Co z dna piekieł na świat płynie.
Nie oświeca — chociaż błyszczy;
Nie ogrzewa — choć zapala;
Nie ożywia — ale niszczy;
Nie odradza — lecz przywala.
Biada niwom! biada grodom!
Gdzie jéj postęp wziął swą drogę:
Za grzech Gomorr albo Sodom
Niosąc tylko kaźń–pożogę!..
Lecz kto w Pańskim ufa Duchu,
W kim ku ludziom serce bliźnie,
Ten na łoskot jéj wybuchu,
Wołać musi w swéj ojczyźnie:
[165]
„Zbawco świata! Boży Synu!
„Pogromco piekieł zastępu!
„Broń nas od takiego czynu,
„I od takiego postępu!
1851.