Encyklopedia Muzyczna PWM/Radziwiłł Maciej

<<< Dane tekstu >>>
Autor Elżbieta Dziębowska i inni
Tytuł Encyklopedia Muzyczna PWM
Wydawca Polskie Wydawnictwo Muzyczna
Data wyd. 1979-2012
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron

Radziwiłł Maciej, książę, *ok. 1750 Szydłowiec, †1800 Nieśwież, od 1788 kasztelan lit., pol. kompozytor i librecista. Znane są 2 libretta R. napisane w Nieświeżu, w okresie rozkwitu teatru dworskiego po 1780 na skutek sprowadzenia przez ks. Karola R. (zw. Panie Kochanku) aktorów i muzyków (J.D. Holland, V. Nicollini), założenia szkoły muz.-balet., której uczniowie rekrutowali się z miejscowej ludności, oraz zespołu balet. (kier. przez Pettinatiego i Łojkę). R. napisał libretto (rkp. zach. w BN) do opery Agatka, czyli Przyjazd pana, wyst. 1784 podczas wizyty króla Stanisława Augusta Poniatowskiego (muzyka J.D. Hollanda lub A. Danesiego) oraz do własnej 3-akt. opery Wójt osady albiańskiej, reprezentującej nurt komedii muz. o tematyce chłopskiej, wyst. w 1786 w letniej rezydencji Radziwiłłów w Albie k. Nieświeża. Libr. do Agatki (jedynej zach. w całości opery skomponowanej dla scen magnackich) ma charakter sielankowy: na tle wątku miłosnego poruszane są sprawy społ. (relacja dobry pan — poddani). Tekst wyróżnia się wśród in. librett z tego okresu, gdyż jest w całości wierszowany, zarówno w partiach śpiewanych (przewaga 8-zgłoskowca), jak i mówionych (przewaga 13-zgłoskowca). Autor sprawnie posługuje się środkami dramaturgicznymi (m.in. lapidarność dialogów), wprowadzając wielowątkową akcję z elementami kom. (rubaszny humor Walentego) oraz zróżnicowany język (postacie z ludu mazurzą, np. sentymentalno-sielankowa piosenka Agatki Biedne ptasęta, biedne pisklęta).
Po przeniesieniu się do Wilna (1788) R. komponował utwory ork., kam. i fortepianowe, w tym 3-cz. Divertimento D-dur o rozbudowanej obsadzie instr. (fg., rogi), 3-cz. Serenadę B-dur w stylu wczesnoklas., polonezy ork., m.in. La chasse (z kl. i rogami myśliwskimi) o charakterze programowo-ilustracyjnym (gonitwa, szczekanie psów, strzały).


Tekst udostępniony jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0.
Dodatkowe informacje o autorach i źródle znajdują się na stronie dyskusji.