Encyklopedia staropolska/Armata

<<< Dane tekstu >>>
Autor	Zygmunt Gloger
Tytuł	Encyklopedia staropolska (tom I)
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii

›››

[80]Armata, harmata z łac. armata — uzbrojona. Karłowicz powiada, że w żadnym języku, prócz polskiego, nie znalazł wyrazu tego w znaczeniu działa. Ale i w polskim „armata“ oznaczała dawniej wogóle: amunicję, wojsko, artylerję, armję, flotę morską. Knapski objaśnia armatę jako „wojsko wodne“. Kromer pisze: „Król do Litwy, według potrzeby, żywności i armaty posłał“. Paprocki: „Henryk przyrzekł Polakom armatę na morzu chować“. Że wyraz ten pierwotnie wszelkie wojsko czyli armję oznaczał, dowodem tego to, co pisze Stryjkowski: „Dwa tysiące okrętów armaty wodnej im odjął“. „Starszy nad armatą“ zwał się także „armatnym koronnym“ lub „armatnym litewskim“, a później generałem artyleryi koronnej lub litewskiej. Armata oznaczała najpierw wszelką broń w znaczeniu zbiorowem, a dopiero za panowania Sasów utarło się nazywanie dział pojedyńczych armatami. (Ob. Działo).

Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Zygmunt Gloger.