Encyklopedja Kościelna/Aggeusz
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom I) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Aggeusz, dziesiąty z 12 proroków mniejszych, podług porządku w kanonie zachowanego, pierwszy zaś co do czasu po powrocie z niewoli babilońskiej. Cocceius i inni sądzą, że imię jego (Haggai, moje święto) jest alluzją do jego żarliwości w restauracji kościoła i w publicznej czci Bożej; ale Pismo św. nie daje żadnych szczegółów z jego życia. Podług podania ojców Kościoła, należał on do tych wygnańców, którzy pierwszego roku Cyrusowego wrócili z Babilonu, wraz z Jozuem i Zorobabelem; co nader jest prawdopodobne, bo jako prorok czynnie popierał prace tych wodzów ludu (Knobel, Prophetis. d. Hebräer II. 378). Dawni rabini stawiają go obok Zacharjasza i Malachjasza, pomiędzy członkami wielkiej synagogi (Waechner, Antiq. Ebraeorum 1,62), której istnienie jednak w owych czasach nie jest dowiedzione. Mniemanie dawne, jakoby A. był aniołem, który przyjął postać ludzką, ze szczególném posłannictwem Bożém (Hier., ad Hagg. 1, 13), zostało już przez Teodoreta odparte (Cf. Carpzov. Introd. in V. T. III, 423). Imię Aggeusza spotyka się też w kilku nadpisach dawnych przekładów Psałterza: w przekładzie aleksandryjskim, w tytułach ps. 137, 145 i 148: w syryjskim Peszito (ob.) przy ps. 125 i 126; w Wulgacie przy ps. 111. Niewiadomo na czém opierają się te nadpisy: czy na dawnych tradycjach, czy też na prostém przypuszczeniu. Proroctwa Aggeusza, jakie nam pozostały, odnoszą się całkowie do odbudowania świątyni jerozolimskiej i do następstw tego odbudowania. Cała jego księga dzieli się na cztery części: w pierwszej prorok gromi niedbalstwo i opóźnianie się żydów w odbudowywaniu kościoła, gdy tymczasem każdy z nich zamyśla o zbudowaniu dla siebie zbytkowego mieszkania (1, 4 — 11). Budowanie kościoła zaczęte za Cyrusa, przerwane było za jego następców, na denuncjacje samarytańskie, aż do drugiego roku Darjusza Histaspa, w ciągu którego właśnie Aggeusz miał powyższe przemówienie do ludu i, jak sam mówi, nie bezskutecznie. W drugiej części gromi przyganiąjących małości i ubóstwu rozpoczętego kościoła i zapowiada, że wspaniałość tego drugiego kościoła przewyższy o wiele wspaniałość pierwszego (2, 1 — 10). W trzeciej części zapowiada zupełne odbudowanie świątyni i obfite błogosławieństwa (2, 11 — 20). Czwarta część obejmuje proroctwo skierowane do samego Zorobabela (2, 21 — 24). Nadpisy tych części pokazują, że pierwsza z nich pochodzi z szóstego miesiąca, druga siódmego, trzecia i czwarta z dziesiątego miesiąca, drugiego roku panowania Darjusza Histaspa. Treść proroctwa Aggeuszowego odpowiada tej dacie. Jedność i naturalne następstwo czterech tych części są oczywiste (Hävernik, Einleit. in. d. A. Tet., t. II, p. 403). Prawdopodobnie Aggeusz mowy swoje do ludu zebrał w pozostałej po nim księdze; i to też tłumaczy tę jej jedność (Eichhorn, Einleit. in. d. A. Test. IV, 42.) Styl odpowiada przedmiotowi; niekiedy jest pełen siły i czucia. (Welte).
