Encyklopedja Kościelna/Aix
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom I) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Aix (djecezja), Aquae Sextiae. Aix było stolicą Prowancji, zanim Marsylja miejsce jego zajęła. Jako stolica biskupia, Aix sięga pierwszych wieków ery chrześcjańskiej; pierwszym biskupem był tu św. Maxymin z Marsylji, uczeń i towarzysz św. Łazarza. Pasterz djecezji nosi dziś tytuł arcybiskupa Aix, Arles i Embrun; te dwie ostatnie djecezje zostały wcielone do djecezji Aix r. 1801. Metropolita Aix ma sufraganje: Ajaccio, Alger (do 1866, w którym to biskupstwo wyniesione do godności metropolji), Frejus, Gap, Marsylji i Digne. Administracja arcybiskupia liczy trzy wikarjaty generalne, kapituła dziesięciu kanoników; wielkie seminarjum powierzone jest sulpicjanom; jest prócz tego fakultet teologiczny, stanowiący część akademji. Kollegjum biskupie jest pod kierunkiem księży djecezalnych. Na 197,000 dusz ma: 10 probostw pierwszej klassy, 12 drugiej, 99 pomocniczych, 73 wikarjaty, 25 kapelanji przy szpitalach, kollegjach, stowarzyszeniach religijnych. Zakony i stowarzyszenia zakonne są następujące w tej djecezji: jezuici, oblaci N. M. Panny, kapucyni, kapłani nauki duchownej, bracia szkolni. Zgromadzenia zakonne żeńskie: urszulinki, siostry szpitalne, Matki Boskiej Łaskawej, karmelitanki, kapucynki, siostry szkolne Najśw. Sakramentu, Nadziei, św. Karola, Dobrego Pasterza, damy Serca Jezusowego, augustynki, damy Nawiedzenia Matki Boskiej, siostry Ofiary Marji, św. Józefa, Najśw. Imienia Jezus i Marji, Miłosierdzia, św. Wincentego a Paulo. Djecezja Aix stanowi część departamentu Ujść Rodanu (Bouches-du-Rhône). Arcybis. Aleksander Canigianus zwołał r. 1585 sobór w Aix, na którym ułożono bardzo użyteczne ustawy, tyczące się karności kościelnej i obyczajów, z przyczyny szerzących się nowostek szesnastego wieku. (V. Guerber). X. M. G.
