Encyklopedja Kościelna/Albani
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom I) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Albani (Kardynałowie). Bogaty i znakomity ród Albanich, wyprowadzał swój początek z Albanji, zkąd uchodząc przed Turkami, w XVI w. przeniósł się do Włoch. Ród ten następnie rozdzielił się na dwie linje: jednę osiadłą w Bergamo, drugą w Urbino. Familja Albani dała Kościołowi jednego Papieża, Klemensa XI i kilku kardynałów. Wspomnieć tu należy, mianowicie: o Janie Hieronimie († 1591 r.), biegłym prawniku, którego Pius V poznał jako inkwizytora w Bergamo i wyniósł do godności kardynalskiej (1570 r.). Ta tylko okoliczność, że Albani był wdowcem i miał dzieci, wstrzymała w konklawe zgromadzonych kardynałów od wybrania go na następcę Grzegorza XIII. Zostawił on kilka dzieł, a pomiędzy innemi: De immunitate Ecclesiarum; De potestate Papae et concilii; De Cardinalibus; De donatione Constantini. — Hannibal Albani, ur. 1682 r. w Urbino, wcześnie wzywany był przez pokrewnego sobie Papieża Klemensa XI do ważnych spraw kościelnych, sprawował obowiązki nuncjusza w Wiedniu, Dreznie i Frankfurcie nad Menem; r. 1719 mianowany został kardynałem. Hannibal Albani wielki wpływ wywierał przy obiorze kilku Papieżów, a szczególniej Innocentego XIII i Benedykta XIV, później usunął się zupełnie od świata i um. 1751 r. Po nim zostały: bogata bibljoteka, zbiór utworów sztuki, gabinet numizmatyczny, który później wcielony został do watykańskiego (opisany przez Rud. Venuti, Rzym 1739). — Aleksander Albani, brat poprzedniego, ur. się w Urbino 1692 r.; za poradą Klemensa XI wstąpił do stanu duchownego, lecz, światowém swojém życiem, był powodem ciężkich zmartwień dla swego protektora. Od Innocentego XIII otrzymał w 1721 r. purpurę; był przytém protektorem Sardynji, a za Benedykta XIV współprotektorem austrjackich krajów. Cesarz Józef II, w czasie swego pobytu w Rzymie, otaczał go szczególnemi względami. Przywiązanie Albaniego do jezuitów, było przyczyną nieporozumień z Papieżem Klemensem XIV; Albani należał do partji niezadowolnionych kardynałów. Aleksander Albani był wielkim miłośnikiem sztuk, niezmordowanym zbieraczem starożytności i mecenasem uczonych. W założonej przez niego Villa Albani, powstał zbiór najkosztowniejszych antyków; Winkelman wiele ze znajdujących się tu rzadkości dokładnie opisał. Ten uczony, na którego powrót na łono Kościoła katolickiego Albani głównie wpłynął, doznawał najszczerszej przyjaźni kardynała. W 1761 r. został on bibljotekarzem Watykanu i ofiarował do tamtejszego muzeum swój bogaty gabinet numizmatyczny. — Jan Franciszek Albani, także synowiec Klemensa XI, ur. 1725 r. w młodym wieku został biskupem Ostji i Velletri, a w 27 r. życia kardynałem. Obdarzony przenikliwym umysłem, wpływał on wielce na bieg spraw kościelnych. Um. w Rzymie jako kardynał dziekan r. 1803. — Józef Albani, książę, synowiec poprzedniego, ur. w Rzymie 1756, 1801 mianowany kardynałem. W młodszych latach stronił od poważniejszych zajęć i uprawiał tylko muzykę, później wszakże potrafił rozwinąć świetne zdolności, któremi go Bóg obdarzył. Zgodnie z tradycją swéj familji, Józef Albani trzymał stronę Austrji i w 1796 był w Wiedniu w sprawach Stolicy Apostolskiej. Listy, które Albani z Wiednia pisał, zostały przejęte i posłużyły Francuzom za pretekst do złamania zawieszenia broni i zajęcia Rzymu. Albani stracił wtedy wszystkie beneficja i cały majątek, w skutek zrabowania pałacu w Rzymie; odtąd mieszkał w Wiedniu, a od 1814 znowu w Rzymie. Leon XII mianował go sekretarzem stanu i legatem Bolonji; za Piusa VIII był także sekret. stanu. Grzegorz XVI wysłał go do Bolonji r. 1831, jako swego kommisarza, kiedy w legacjach wybuchły rozruchy; lecz usiłowania Albaniego nie udały się tą razą. Widząc się zmuszonym powołać Austrjaków na pomoc, powrócił do Rzymu. Albani był także protektorem Austrji i Sardynji. Um. jako legat Urbino i Pezaro, 3 Grudnia 1833 r. Wielki swój majątek zapisał w półowie Stolicy Apostolskiej, w drugiej zaś przeznaczył na pobożne instytucje. (Düx). J. N.
