Encyklopedja Kościelna/Aleksandryni
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom I) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Aleksandryni (ich nauka moralna). Aleksandrynami nazywają się żydzi, którzy, przez pobyt swój w Aleksandrji i w ogóle w Egipcie, zapoznali się z grecką i wschodnią literaturą i ztąd przyjęli pewien odrębny kierunek religijny i moralny. Wielu z nich zachowało co do istoty naukę starotestamentową, a tylko formę zapożyczali od filozofji aleksandryjskiej; ale inni, których przedstawicielem jest Filo, naukę Izraela skazili w jej treści. Zgodnie z perskiemi i platońskiemi pojęciami, Filo uznaje dualizm, tak w stworzeniu i w rządach świata, jak w duszy człowieka (część rozumna i bezrozumna) i w jego osobistości, a nawet w całym rodzaju ludzkim. Rozumna dusza, istniejąca już podług niego jeszcze przed połączeniem z ciałem, stworzoną jest na podobieństwo Boże; w ciele zaś łączy się ona z duszą zmysłową, mającą we krwi swoje siedlisko i przebywa tam, jako w brudném więzieniu. Ludzi dzieli Filo na dwie klassy: na pneumatyków, słuchających duszy rozumnej, oraz na hedoników (od gr. hedone, rozkosz) i sarkików (od sarx — ciało), idących za popędem duszy cielesnej. Wprawdzie, pierwotny stan pierwszego człowieka był lepszym od stanu jego potomstwa, ale tylko o tyle, o ile ciało jego z delikatniejszych cząstek materji się składało; ale grzeszność była wrodzoną człowiekowi i ostatecznym źródłem grzechu jest materja. Ztąd moralne i Bogu miłe życie opierało się na coraz zupełniejszém wyzwalaniu duszy z więzów ciała. Nagrodą miało być widzenie Boga jeszcze w tém życiu, a nareszcie zupełne wycofanie się z nieczystego więzienia cielesnego. Dusze cieleśnie żyjące, po śmierci człowieka, skazane być miały na nowe jeszcze w ciele więzienie (Philonis Opera, ed. Mangey, Lond. 1742 t. 2. f).
