Encyklopedja Kościelna/Amen
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom I) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Amen, z hebrajskiego, znaczy: tak jest, albo niech tak będzie, niech się tak stanie, wedle tego, jak coś wierząc, przytwierdzamy, albo też prosząc, pragniemy. Leopolita a za nim Wujek ewangeliczne amen amen, przełożyli przez wyraz zaprawdę, zaprawdę. Żydzi w publicznych modłach odpowiadali amen, ztąd w Deuter. tylekroć powtórzono: I rzecze wszystek lud, amen. Św. Paweł Apostoł prawie wszystkie listy tym słowem pieczętuje, życząc wiernym łaski Bożej, o którą dla nich prosi. W liście I do Korr. XIV namienia, że wierni przy dziękczynieniu odpowiadali amen; św. Justyn (Apol. II) i Tertuljan (De spectac. XXV) świadczą, że wyraz ten był używany w historji od czasów apostolskich, a św. Augustyn zachęca biskupów do wyraźnego odmawiania modlitwy, ażeby lud rozumiejąc, odpowiadał amen. I dziś posługujący przy Mszy, lub innych publicznych modłach kapłana, odpowiadają w imieniu wszystkich amen. Ani się godzi za to przyganiać wiernym, że często nie rozumieją tego, co swojém amen przytwierdzają; wiedzą bowiem, że Kościół o cokolwiek Pana Boga prosi, to mu jest miłe, dla ludu zaś pożyteczne. Jest ono słowo zakończeniem i zamknięciem każdej prawie oddzielnej modlitwy, zwłaszcza po konkluzji: per Christum Dominum nostrum i. t. p. Po Pater noster (wyjąwszy we Mszy, gdzie się dodaje po cichu) indziej się mówi amen, jeżeli cała modlitwa mówi się po cichu: jeżeli zaś tylko się zaczyna głośno, to po ℣ i ℟ amen się opuszcza. W formie Chrztu także niepotrzebne amen, bo go nie masz w Rytuale rzymskim, ni w naszym piotrkowskim, i tak też zawyrokowała S. R. C. d. 9 Czerwca 1853 r.; przy rozdawaniu Kommunji, po słowach Corpus Domini etc. niegdyś przyjmujący odpowiadali amen (jak świadczy św. Ambroży); dziś po niektórych kościołach zagranicznych odpowiada przyjmujący, indziej posługujący, że jednak Rytuał rzymski i nasz piotrkowski zostawia to kapłanowi rozdającemu, tego się u nas i trzymać należy. X. S. J.
