Encyklopedja Kościelna/Ansgary święty
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom I) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
Ansgary (święty), pospolicie zwany apostołem północy, ur. 8 Wrześ. 801 r, prawdopodobnie w Pikardji, ze szlachetnych rodziców, zostających w ścisłych stosunkach z dworem cesarzów frankońskich. Od dzieciństwa wychowywany był, przez świątobliwą matkę, w bojaźni i miłości Bożej. W piątym roku życia, utraciwszy matkę, umieszczony był przez ojca na wychowanie w sławnym podówczas klasztorze korbejskim, niedaleko Amiens, gdzie skończywszy całkowity ówczesny kurs nauk, przywdział sukienkę zakonu św. Benedykta i, z przyjacielem swoim Witmarem, spełniał jakiś czas obowiązki nauczyciela w tym samym klasztorze korbejskim, a następnie w klasztorze Nowej Korbji, w djecezji paderborneńskiej, założonym za staraniem cesarza Ludwika Pobożnego; tam wyświęcony został A. na kapłana. R. 826 nadarzyła mu się sposobność poświęcenia się pożądanym dlań pracom apostolskim: Harald, król duński, zagrożony utratą swego królestwa, przybył do cesarza Ludwika, z prośbą o pomoc, która mu też była przyrzeczoną; bo cesarz sądził, że te nowe stosunki z narodem jeszcze pogańskim, posłużą do nawrócenia go na chrześcjańską wiarę. W tym celu Ansgary i Autbert udali się z Haraldem do Danji. Wprawdzie, już poprzednio byli tam: Ebbon, Halitgar i inni missjonarze; jednak obfite jeszcze żniwo zostawili dla swych następców. Ansgary i jego towarzysze napotykali rozliczne przeszkody i wiele wycierpieć musieli w czasie swej missji. R. 831 cesarz odwołał ztamtąd Ansgarego i razem z Witmarem posłał go, jako missjonarza, do Szwecji. W drodze zrabowany przez morskich rozbójników, dostał się do Birka, miasta handlowego, leżącego nad jeziorem Mölar i, mimo przeszkód, w krótkim czasie zaprowadził w Szwecji Kościół chrześcjański. Powróciwszy do kraju, wyniesiony został przez cesarza na godność pierwszego arcybiskupa hamburgskiego; cesarz bowiem, spełniając wolę ojca swego, świeżo utworzył w Hamburgu arcybiskupstwo, dla szerzenia religji chrześcjańskiej na północy. Ansgary konsekrowany r. 833, otrzymał palljusz od Papieża Grzegorza IV, oraz tytuł legata apostolskiego na Danję, Szwecję, ziemie słowiańskich i innych północnych narodów. Urząd swój spełniał z wielkiém powodzeniem, szczególniej między północno-elbiańskimi Saksonami; ale gdy korsarze normandcy napadli na Hamburg (837) i podpalili go, musiał ratować się ucieczką, a nie przyjęty przez Leudericha, sąsiedniego biskupa bremeńskiego, który mu oddawna zazdrościł godności arcybiskupiej, znalazł przytułek u pobożnej matrony, nazwiskiem Ikija, w majętności jej Ramelslohe, o 3 mile na południe od Hamburga odległej, gdzie następnie założył klasztor, zatwierdzony przez Papieża Mikołaja I. W tém miejscu, przez dziewięć lat zarządzając swoją archidjecezją, nie zapomniał o potrzebach świeżo założonego w Szwecji Kościoła, dla którego przeznaczył i wyświęcił na biskupa Autberta. Po śmierci Leudericha, r. 848 biskupstwa bremeńskie i hamburgskie zostały połączone, i Ansgary na rezydencję swoją obrał Bremen, jako dogodniejsze od Hamburga miejsce. Sprawa z Guntherem, arcybiskupem kolońskim, o rozgraniczenie archidjecezji, załatwioną została na korzyść Ansgarego, który następnie wszedł w układy z Horichem Starszym, królem duńskim, względem założenia kościoła w Szlezwigu, co najwięcej przyczyniło się do ostatecznego nawrócenia Danji. Wykorzeniał przytém Ansgary resztki poganizmu w swojej archidjecezji, fundował klasztory i zakłady naukowe, a dawne rozszerzał. Roku 861 przedsięwziął drugą wyprawę missyjną do Szwecji, która mu się do tego stopnia powiodła, że zebranie narodowe postanowiło żadnych nie stawiać przeszkód w zaprowadzaniu chrześcjaństwa. Zarząd duchowny tej nowej i licznej trzódki powierzył Erimbertowi, synowcowi Autberta, i zarządził budowę kościoła w Birce, na placu ofiarowanym przez króla Olawa. Nigdy nie spuszczał z oka tego kraju, który z pogaństwa podźwignął: posyłał tam najlepszych missjonarzy, a między innymi Rimberta. Um. 3 Lutego 865 r., w dniu we śnie objawionym, mając lat 65. Przez następcę Rimberta zaliczony w poczet świętych. Papież Mikołaj I zatwierdził jego kanonizację. Relikwje Ansgarego były, w wielu djecezjach niemieckich i skandynawskich, zaliczane do najszacowniejszych pamiątek religijnych. A. tak dalece, jako benedyktyn, nawykł do pracowitego życia, że nawet podczas śpiewania psalmów zajęty był pracą ręczną. Pomimo rozlicznych zatrudnień pasterskich, pisywał rozmaite dzieła, ale do naszych czasów doszły tylko jego Pigmenta (modlitwy wyjęte z psalmów) i Żywot Willehada, pierwszego bpa bremeńskiego. Ansgary za wzór dla siebie obrał św. Marcina turoneńskiego i wiernie go w dobroczynności naśladował. W dojrzałym wieku, zwykłym jego pokarmem był chleb i woda, dzień i noc nosił włosiennicę. Mszę świętą codziennie odprawiał. Nadzwyczajną odznaczał się łagodnością, a myśl jego i serce ciągle ku niebu zwrócone były; częste miewał widzenia, zwłaszcza podczas modlitwy i rozmyślania. Aż do czasu reformacji, uważany zawsze za najpierwszego patrona północy i dziś jeszcze, wiele miejscowości niższej Saksonji, od niego ma nazwisko. Następca Ansgarego, Rimbert, pierwszym był jego bjografem. Z tegoczesnych zaś, zasługuje na uwagę G. H. Klippel (Lebensbeschreib. d. Ezb. Ansgar, Bremen 1845 r). (Mast). J.
