Encyklopedja Kościelna/Antropologja
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom I) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Antropologja (od greck, antropos — człowiek, logos — słowo, nauka) zajmuje się przedewszystkiém ciałem ludzkiém (somatologja), już to uważaném w pojedyńczych jego organach (anatomja), już też w żywotnych sprawach tych organów (fizjologja). Ponieważ jednak człowiek, uważany w swej całości, jest istotą nietylko cielesną, lecz i duchową, przeto pod wyraz ten, z natury rzeczy, podciągniętą została i nauka o duszy (psychologja), traktowana wszelako zazwyczaj oddzielnie, dla ważności swego przedmiotu. Filozofowie niemieccy, szczególniej od czasów Kanta, wyrazem antropologja obejmują wszystkie nauki, odnoszące się pod jakimbądź względem do człowieka; do duszy, jak do ciała, do jednostki, jak i do całego rodzaju; do praw moralnych życia, jak i do jego interesów materjalnych. W naszych czasach zaczęto używać wyrażenia antropologja przedhistoryczna lub archeologiczna, na oznaczenie nauki o resztkach i śladach życia człowieka przedhistorycznego, czyli, jak chcą dzisiaj niektórzy rozumieć, przedadamowego. Nauka ta jednak, choć bardzo skrzętnie około niej chodzi wielu dzisiejszych uczonych, naturalistów i archeologów, ściśle biorąc, nauką żadną nie jest: brak jej bowiem właściwego przedmiotu, ponieważ ów człowiek przedadamowy dotąd uczonym bynajmniej poznać się nie dał, pomimo niejednokrotnych zapewnień przeciwnych (ob. Reusch, Biblja i Natura, Warsz. 1872, s. 211, 316, 433). To zaś, co mianem antropologji przedhistorycznej dziś oznaczają, jest tylko luźnym zbiorem wiadomości, o skąpych resztach i śladach życia człowieka starożytnego. N.
