Encyklopedja Kościelna/Antypody
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom I) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Antypody, nazwa mieszkańców naszej ziemi, osiedlonych w dwóch punktach, sobie wprost przeciwnych, czyli zwróconych ku sobie stopami. Aventinus († 1534) w swych „Rocznikach Bawarji“, Annales Boiorum, podaje, że Bonifacy, arcybiskup moguncki i legat Papieża Zacharjasza w VIII w, za heretyka ogłosił pewnego biskupa, imieniem Wigiljusza albo Wirgiljusza, iż ten śmiał utrzymywać, że są antypody. Ale: l) fakt ten nie jest dowiedziony; jedynym śladem nań wskazującym, jest list Papieża Zacharjasza do Bonifacego: „Jeśli to pewna rzecz, pisze Papież, że Wirgiljusz twierdzi, iż jest inny świat i inni ludzie pod naszą ziemią, inne słońce i inny księżyc, zbierz synod, potęp go, usuń go z Kościoła, zdjąwszy z niego sakrę, etc.“ Nie ma żadnego śladu, aby ten rozkaz Papieża był wykonany, czy to dla tego, że obwinienie Wigiljusza okazało się niezasadne, czy też, że odwołał swoje twierdzenie; pewną bowiem jest rzeczą, że był później dobrze widziany u Papieża, skoro został wyniesiony na biskupstwo salzburgskie; kiedy nawet, po śmierci, był kanononizowany, czegoby nigdy nie uczyniono, gdyby był potępiony, jako heretyk. — 2) Papież Zacharjasz, przesyłając Bonifacemu surową instrukcję, działał sprawiedliwie; bo jeżeliby Wirgiljusz twierdził, to na ziemi, czy pod ziemią, są całkiem innego rodzaju ludzie i nie są jak my, dziećmi Adama, to nauka jego wręcz sprzeciwiałaby się nauce Pisma św. Takich też antypodów odrzucał i św. Augustyn, w XVI księdze swego dzieła „O mieście Bożém,“ c 9 (Mémoires de Trevoux. Janv. 1708). Zresztą Philoponus, żyjący pod koniec XVI w., wykazał w dziele swojém „De mundi Creat.“ l. 5, c. 13 że św Bazyli, św. Grzegorz z Nissy, św. Grzegorz z Nazjanzu, św. Atanazy i inni ojcowie Kościoła przypuszczali, że ziemia jest okrągła. Wspomina nawet o antypodach św. Hilary, In Ps. 2 n. 23; Origenes, l. 2 de Princip. c. 3; Ś. Klemens Papież, Epist. I ad Cor. n. 20. Niesłusznie tedy niektórzy twierdzą, że w ogóle pisarze kościelni błądzili w kwestji antypodów aż do XV wieku. (Bergier). X. M. G.
