Encyklopedja Kościelna/Archetyp

<<< Dane tekstu >>>
Tytuł Encyklopedja Kościelna (tom I)
Redaktor Michał Nowodworski
Data wyd. 1873
Druk Czerwiński i Spółka
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Indeks stron

Archetyp, pierwowzór, forma pierwotna, znaczy to samo, co idea w znaczeniu platońskiém (ob. Platonizm) i dla tego stosuje się do form substancjalnych, istniejących odwiecznie w myśli Bożej. Ten sam wyraz spotyka się i u filozofów sensualistów, ale w inném znaczeniu. Locke używa go często w swojém dziele: Badania o rozumie ludzkim. Podług niego, pierwowzory nie odpowiadają żadnej rzeczywistości, żadnemu przedmiotowi po za nami, ani żadnej formie naszego myślenia. Umysł wytwarza archetypy dowolném łączeniem pojęć prostych, i dla tego, że nie są kopjami rzeczy, uważać je należy za formy pierwsze, za archetypy. Niektórzy hermetycy (ob. Hermesowe księgi), jak np. Cornelius Agrippa Nettesheim († 1534), Boga nazywali archetypem, jako najwyższy ideał i wzór wszystkich istot. N.