Encyklopedja Kościelna/Awiz
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom I) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Awiz. Zakon rycerski Awis czyli Awiz tém był dla Portugalji, czém w Hiszpanji były zakony calatrawa, alcantara i św. Jakóba. Został utworzony z okazji wojen, prowadzonych z Maurami. Portugalja do 1110 była hrabstwem Kastyllji i Leonu. Król Alfons VI oddał to hrabstwo swojemu zięciowi, Henrykowi burgundzkiemu, pochodzącemu z rodu Kapetyngów; a Henrykowi udało się powiększyć swą dzielnicę, w wojnie, którą prowadził z Maurami, mającymi w posiadaniu południowe strony półwyspu Iberyjskiego. Jego następcy, Alfonsowi I (ob.), lepiej się jeszcze powodziło. Dalej prowadząc walkę z niewiernymi, ustanowił zakon rycerski, pod nazwą nowego rycerstwa (nova militia). W 1162 r., opat Cystersów, Jan Civita, rycerstwu temu nadal organizację zakonną, której podstawą była reguła św. Benedykta, ze zmianami wprowadzonemi do reguły cystersów. Papież Innocenty III ustawy tego zakonu potwierdził 1204. Kiedy zakon 1166 r. zdobył miasto Ewora, król Alfons oddał je rycerzom, którzy wówczas przyjęli nazwę braci świętej Marji z Ewora. W 1211 r. rycerze otrzymali od króla Alfonsa II miasto Awis, i raz jeszcze zmienili swą nazwę, biorąc ją od tego miasta. Rycerze awis w XIII w., przez wdzięczność za dobrodziejstwa otrzymane od Rodryka Garzia, wielkiego mistrza hiszpańskiego zakonu calatrawa, poddali się w zależność tego zakonu, ale około 1400 r. odłączyli się od niego, i chociaż sobór bazylejski, roztrząsając sprawę dwóch zakonów, roztrzygnął ją na korzyść zakonu calatrawa, rycerze awis pozostawali i nadal w niezależności. Nosili habit zakonny, z kapturem i małym szkaplerzem. Paradny ich ubiór stanowił płaszcz biały, ze złotym krzyżem na lewej stronie, z liljami i dwoma ptakami (avis) u nóg. Herb ich: wieża i dwa ptaki. Oprócz trzech zwyczajnych ślubów zakonnych, rycerze ci zobowiązywali się do walczenia z niewiernymi. Ślub czystości, dla nich podobnież, jak i dla rycerzy alcantara (ob.), był złagodzonym w ten sposób (przez Eugenjusza IV r. 1431), że mogli się żenić raz tylko jeden, i byli obowiązani czynić ślub przestrzegania czystości małżeńskiej. Od 1789 r., zakon ten został zamieniony na kawalerstwo czysto honorowe i świeckie. (Haas). F. M.
