Encyklopedja Kościelna/Azazel
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom I) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Azazel. W dzień sądny (ob.) składano dwóch kozłów. Arcykapłan stawiał ich przed drzwiami przybytku (w świątyni przed drzwiami części kapłańskiej, świętej) i rzucał losy: jeden „Panu,“ a drugi „Azazelowi“ (Levit. 16, 7. 8). Na którego kozła padł pierwszy los, miał być zabity na ofiarę; drugiego zaś obciążano grzechami ludu i wolno puszczano na pustynię. Nie zgadzają się kommentatorowie, co należy rozumieć pod wyrazem Azazel. Najczęściej rozumieją samego kozła „wypuszczalnego.“ Lecz we wszystkich trzech miejscach Levit. 16, gdzie wzmiankowany jest ten wyraz, zawsze znajduje się on w 3 przypadku, chociaż towarzyszący mu kozioł jest w innym; tak, iż Azazel zdaje się na równi występować z Jehovah. W Lev. 16, 8 „jeden los Panu,“ t. j. na kozła dla Pana (Jehovah) i „jeden los Azazelowi,“ t. j. na kozła, jakby dla Azazela. Tamże w. 10: „a kozioł, na którego padnie los Azazelowi, postawiony będzie żywy przed Panem, aby była nad nim ekspjacja, aby był puszczony Azazelowi.“ Tamże w. 26 „i wypuszczając kozła Azazelowi“ i t. d. To ostatnie miejsce, gdzie kozioł jest wyraźnie w 4 przyp. (jak to wskazuje przyimek hebr. eth), a Azazel w 3-im (jak dowodzi przedimek l), nie pozwala brać wyrazu A. za jedno z samym kozłem, na wypuszczenie przeznaczonym. Z drugiej zaś strony duch prawodawstwa mojżeszowego, tak wstrętny bałwochwalstwu i zabobonom, nie pozwala mniemać, żeby Az. był jakąś potęgą (księciem upadłych aniołów, jakim go mienią podania rabinów i gnostyków), którejby kozła na ofiarę przeznaczano. Porównanie tekstu hebr. z Wulgatą, wykazuje, że Wulgata tłumaczy „Azazela“ raz przez „emissarius“ (wypuszczalny; w. 8. 10 i 26), drugi raz przez „solitudo“ (pustynia, w. 10). A ponieważ źródłosłów Azazela jest wcale niepewny, więc najracjonalniejszém jest przyjąć tłumaczenie, jakie nam podają dawne przekłady i kommentatorowie żydowscy. Wulgaty przekład widocznie jest wzięty z 70; w. 8: τῷ ἀποπομπαίῳ (wypuszczalnemu); w. 10: κλῆρος τοῦ ἀποπομπαίου (los wypuszczalnego)... εἰς την ἔπημον (na pustynię); w. 26: τόν χίμαπον τόν διεσταλμένον εἰς ἅῳεσιν (kozła przeznaczonego na wypuszczenie). Przez Azazela więc, 70 rozumieli samo wypuszczenie, swobodę. Ten przekład rozwiązuje bardzo dobrze trudność, jaką przedstawia oddanie wyrazu Az. przez przymiotnik „wypuszczalny“. Przekład więc brzmieć będzie w w. 8: „jeden los (na kozła) dla wypuszczenia;“ w. 10: „na którego padnie los dla wypuszczenia... aby był puszczony swobodzie:“ w. 26: „wypuszczając kozła (przeznaczonego) swobodzie“ i t. d. Jedyny poważny zarzut, jaki temu tłumaczeniu stawićby można, jest zarzut tautologji (powtarzania się: wypuścić ku wypuszczeniu). Lecz tautologiczne wyrażenia: śmiercią umrzeć, wojną wojować i t. p., często spotykane w St. Test., dostatecznie powinnyby powyższy przekład usprawiedliwić. Co do kommentatorów żydowskich, ci utrzymują, że Azazel znaczy górę skalistą na pustyni (pseudo-Jonathan, Jarki i podobnie Aben-Esra), coby jeszcze lepiej przypadało; gdyż, według podań rabinów, kozła tego na pustyni o skałę rozbijano. Obadwa kozły, w dzień sądny składane w świątyni, były figurą tajemnicy Odkupienia naszego. Kozioł bowiem ofiarny, niewinny (Syn Boży), zostaje zabity dla tego, aby kozłowi Azazela, obciążonemu grzechami (rodzajowi ludzkiemu), wyjednać wolność (synów Bożych). X. W. K.
