Encyklopedja Kościelna/Azja

	<<< Dane tekstu >>>
Tytuł	Encyklopedja Kościelna (tom I)
Redaktor	Michał Nowodworski
Data wyd.	1873
Druk	Czerwiński i Spółka
Miejsce wyd.	Warszawa
Źródło	Skany na Commons
	Indeks stron

›››

Azja Ἀσία, według Herodota (4, 45) nazwana od Azjasza, syna Kotysa, a według Bocharta (in Phaleg. 1. 4, 33) od hatsi (medium); w Piśmie św. nie odnosi się do całej Azji, ale tylko do jej części; zaś inne jej części mają swoje osobne nazwiska. I u klassyków Ασια nie zawsze znaczy całą tę część ziemi. Tak np. Ασιοσ λειμών u Homera (Il. II, 462) znaczy część Lidji nad Kajstros (ob. Crusiusza Słownik do Homera p. 69); takież samo znaczenie ma u Strabona (XIV p. 650); u Homera nie ma nazwiska ani dla Azji w ogóle, ani dla Azji Mniejszej. Później, Grecy nazywali Azją cały kraj, leżący na wschód od nich, po za morzem. Eschyl (Prom. 412 i 734 i Pindar (Ol. VII 33) pierwsi stosują tę nazwę do całej Azji. Herodot (IV 38) pod nazwą Ασια rozumie całą część świata, ale dla Azji Mniejszej nie ma osobnej nazwy. Za Aleksandra rozróżniano ἡ κάτω i ἡ ἄνω Ἀσια, z których pierwsza obejmowała wszystkie kraje zachodnie, aż do Eufratu, druga kraje wschodnie. Za Rzymian wyraz Asia oznaczał całą część świata, ale także wyrazem Asia propria mianowano wybrzeża i wyspy Jonji, Eolję, Dorję, Myzję, Lydję, Frygję, Karję, z których August jednę konsularną prowincję utworzył. Nazwę Azja Mniejsza, Asia minor, pierwszy raz spotykamy u Orozjusza (I 2). Łatwo ztąd zrozumieć, iż w Piśmie św. nazwa Azja nie całą Azję znaczy. Antjoch W., jako władca większej części Azji Mniejszej, nazwany jest królem Azji. Gdy wszystkie azjatyckie okręgi na zachód od Tauru (Asia intra Taurum), musiał Rzymianom odstąpić, a ci Myzję, Lydję i Frygję odstąpili Eumenesowi II, królowi Pergamu, wtedy królestwo Pergamskie nazywało się Azją. Ale i syryjsko-seleucydowsy królowie, chociaż już tylko Cylicję posiadali, nazywali się królami Azji, dla podtrzymania pretensji swoich do utraconych prowincji. Tak w 1 Mach. 12, 39. 13, 22. 2 Mach. 3, 3. Testamentem Attalusa III, króla Pergamu, r. 133 przed Chr. Myzja, Lydja, Karja i Frygja dostały się Rzymianom i utworzyły prowincję Asia propria. Tę Asia propria znaczy wyraz Azja, w następujących miejscach Pisma św.: Dz Ap. 2, 9. 6, 9. 16, 6. 19, 10. 22. 20, 16. 21, 27. 24, 19. 1 Kor. 16, 19. 2 Kor. 1, 8. 1 Piotr 1, 1. Apokal. 1, 4. 11. Zaś w Dz. Apost. 19, 26—27. i 27, 2, pod wyrazem Azja rozumie się cała Azja Mniejsza. W. B.