Encyklopedja Kościelna/Bajazet II
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom I) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Bajazet II, padyszach Osmanów, prowadził korespondencję z Papieżem Aleksandrem VI. Burchard, mistrz ceremonji Papieża, w dzienniku swoim zamieszcza listy Papieża Aleksandra VI i sułtana Bajazeta II, tyczące bądź znanego Dżema, brata Bajazeta, zbiegłego do zachodniej Europy, bądź „dobrej, wzajemnej przyjaźni,“ jaka się już za Innocentego VIII, poprzednika Aleksandra VI, zawiązała, w miejsce poprzedniej nieprzyjaźni, datującej jeszcze od wojen krzyżowych. W jednym liście nawet, sułtan zaleca Papieżowi Mikołaja Cibo, synowca Innocentego VIII, do godności kardynalskiej; w innym znowu liście prosi Aleksandra VI o zgładzenie ze świata Dżema, brata sułtańskiego, jeżeliby król Francji Karol VIII, który, po zdobyciu Neapolu, miał zamiar Turkom wojnę wydać, chciał Dżema zabrać z Rzymu i, jako pretendenta, do tronu prowadzić. Za to obiecywał Papieżowi i państwom chrześcjańskim trwały pokój. Sama treść tych listów nieprawdopodobna, jako też okoliczność, że listy te w kurs puścił nieprzyjaciel Aleksandra, Jan de Rovere, brat kardynała de Rovere, budzą powątpiewania co do autentyczności tej korespondencji, a tém bardziej, co do udziału Aleksandra VI w śmierci (jakoby otrucia) Dżema. Najprawdopodobniejsze jest tu opowiadanie Burcharda, według którego Dżem umarł, nie mogąc znieść trybu życia sobie niezwykłego (ex esu seu potu statui suo non convenienti vita est functus). Co się tyczy autentyczności owych listów, należy i to przytoczyć, że Malipiero, historyk wenecki, przedrukowany w Archivio storico italiano (1843—44), wyraźnie wzmiankuje, iż 1498 Ludwik Moro z Medjolanu skłonił Papieża Aleksandra VI, do wysłania posła do padyszacha, z namową, ażeby atakował Wenecję, co dość się zgadza z treścią jednego z listów Burchardowych. J. v. Hammer, Osmanische Gesch. t. I p. 620, Pesth 1840. Roscoë. Leben Papst Leos X, t. I p. 214, ueb. von Glaser u. Henke. (Höfler). W. B.
