Encyklopedja Kościelna/Baltazar

<<< Dane tekstu >>>
Tytuł	Encyklopedja Kościelna (tom I)
Redaktor	Michał Nowodworski
Data wyd.	1873
Druk	Czerwiński i Spółka
Miejsce wyd.	Warszawa
Źródło	Skany na Commons
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii

›››

[620] Baltazar, hebr. Belszatsar; 70: Βαλτασαρ;; Vulg. Baltassar, ostatni król chaldejsko-babiloński, zabity podczas uczty; po nim objął panowanie Darjusz (ob.), król „medo-perski.“ Dan. 5, 30. 31. 7, 1. 9, 1. 6, 8. 12. Daniel (5, 2. 11. 18. 22) i Baruch (1, 2) nazywają go „synem“ Nabuchodonozora, zdobywcy Jerozolimy. Że zaś w IV Reg. 25, 27 i u Jeremjasza (52, 31), po Nabuchodonozorze wymieniony jest Evilmerodach, jako następca, przeto wyrazu syn nie należy brać w ścisłém znaczeniu, lecz za potomka w ogóle, jak to często w Biblji ma miejsce. Może więc Baltazar był wnukiem Nabuchodonozora, który panował roku 604—562 przed Chr. Lecz imienia Baltazara nie mają historycy [621]świeccy, piszący o historji babilońskiej: Berosus (ap. Joseph, contra Apion. I 20), Aleksander Polyhistor (ap. Euseb. Chronic. armen. I 45), Abydenus (ibid. I 60), Megasthenes (ap. Euseb. Praep. evang. IX 41), Herodot (Histor. I 188). Podają tylko po Nabuchodonozorze następujących królów w Babilonji: Evilmerodacha (562—560), Neriglissara (560—556), Laborosoarchada (556—555) i Nabonneda v. Labyneta (555—538). Komentatorowie pospolicie tego ostategoostatniego mają za biblijnego Baltazara, z powodu, że według wspomnianych historyków, Cyrus zdobył Babilon w nocy, za panowania Nabonneda (Labyneta) i samego Nabonneda zabił (Herodot I 191). Wydawać się jednak może sprzeczność między opowiadaniem Danielowém, a historykami świeckimi pod tym względem, że u Daniela, po Baltazarze następuje Darjusz (ob.), a po nim Cyrus. Tymczasem u Herodota (I. 88) Cyrus zdobywa na Nabonnedzie Babilon. Lecz godzi tę sprzeczność Ksenofont. Według niego bowiem, Cyrus był najprzód wodzem wojsk Cyaxaresa II, króla Medów i Persów, i z nim wojował Assyryjczyków i Babilończyków (Chaldejczyków); wtedy to zdobywał Babilon (za Nabonneda v. Baltazara) nie dla siebie, tylko dla Cyaxaresa (Danielowego Darjusza). Ob. Xenophon. Cyrop. V 3, 1. 5. O tém właśnie zdobyciu mówi Herodot (l. c.). Drugi raz zdobywał Babilon w r. 538, na Cyaxaresie II, już dla siebie, i stał się założycielem monarchji Perskiej. O tém drugiém zdobyciu Daniel nic nie mówi. Lecz jeżeli Nabonned jest Baltazarem, to Danielowe opowiadanie staje w sprzeczności z Berozem. Według Beroza bowiem, Nabonned pobity na otwartém polu, schronił się do Borsippy, następnie poddał się dobrowolnie i otrzymał w zarząd Karamanję. Sprzeczność tę usuwają pomniki klinopiśmienne. Na nich król Nabunit (Nabonnedus u historyków) wzywa opieki bogów dla siebie i dla syna swego Bil-sar-utstsur (Belszatsar). Z tego wnosić można, iż Nabunit, wojując może przez lat kilka z Cyaxaresem II, rządy Babilonu zdał na Baltazara, i dla tego Baltazar u Daniela występuje jako król Babilonu, chociaż właściwie może był tylko przybranym do rządów przez ojca. Ob. G. Rawlinson, The five great monarchies of the ancient world, Lond. 1865 III 615. Cf. Schrader, Die assyrich-babylon. Keilinschr. (Leipz. 1872) s. 128. 136. Imię Baltazara (Beltszatsar) miał sobie nadane Daniel (ob). X. W. K.