Encyklopedja Kościelna/Bazan
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom II) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Bazan, hebr. Baszan, 70: Βασάν, Basan; kraina za Jordanem w Palestynie, niegdyś razem z Galaadem (ob.) była w posiadaniu plemion amorrejskich (Deut. 3, 8. 4, 46—48. Jos. 9, 10), odznaczających się olbrzymim wzrostem. Za Mojżesza plemion tych jeszcze szczątki były w ziemi Bazan; ztąd nosiła ona nazwę ziemi Refaitów (olbrzymów, Deut. 3, 11. 13. Jos. 9, 4. 12, 4). Olbrzymi król Og (Deut. 3, 11. Jos. 13, 12), który podówczas tu panował, pobity został do szczętu, a ziemia dostała się rodzinie Jaira, syna Manassesa i od niego przezwaną została Hawoth-Jair (wsie Jaira; Num. 21, 34. Deut. 3, 1—15. 4, 43. 29, 7). Królestwo Oga liczyło do 60 miast (Deut. 3, 4. Jos. 13, 30), t. j. miejsc obronnych, między któremi znaczniejsze były: Edrai, Astaroth, Hermon i Salecha (Deut. 1, 4. Jos. 9, 10. 12, 4). Astaroth było stolicą Oga; Hermon zaś i Salecha na granicach Bazanu: pierwsze od półn.-zachodu drugie na połud.-wschodzie, niedaleko Bosry (ob.). Na północy sięgało to królestwo syryjskich powiatów Gessur i Maacha (Jos. 12, 4) i rozciągało się więcej od zachodu ku wschodowi, niż od północy do południa. Późniejsze powiaty: Batanaea (zarameizowane z Baszan), Gaulonitis, oddzielający Bataneę od Jordanu, Auran, na południe Batanei i Ituraea na północy około gór Hermonu, znacznemi częściami zachodziły w Bazan. Dzisiejszy obwód El-Bottein, v. Belad-Erbad, na zachód Hauranu przypomina w części dawniejszy Bazan. Oprócz wspomnianych miast Oga, były tu jeszcze dwa lewickie: Golan (v. Gaulon) i Bosra (Deut 4, 43. Joz. 20, 8. 21, 27). Ziemia Bazanu żyzna, obfita w pastwiska (Jer 50, 19. Mich. 17, 14) i lasy dębowe (Is. 2, 13. Zach 11, 2), nadawała się szczególniej do hodowli trzód; w niektórych miejscach posiana wysokiemi górami. Te jej własności dostarczają wielu przenośni prorokom. Nazwisko tej ziemi jest synonimem wszelkiej obfitości; z tego powodu Wulgata w niektórych miejscach zamian Bazan, ma pinguedo, tłustość (Psal. 22, 13. 67, 16. Ezech. 39, 18. Amos 4, 1). Ezechiel między obietnicami pomyślnemi kładzie: „Będziecie jeść mięso.... baranów i jagniąt i byków i wołów Bazanu“ (Ez. 39, 18). Możnych nieprzyjaciół swoich porównywa Psalmista (22, 13) „z bykami Baznu“. Amos (4, 1) w te słowa odzywa się do magnatów izraelskich, którzy uciskali biedniejszych: „Słuchajcie tego słowa wy krowy Bazanu, na górach Samarji.“ O grzesznikach mówi Psalmista, że Bóg ich sprowadzi na sąd, choćby się ukryli w Bazan (w lasach gęstych tej krainy): „Pan rzekł: z Bazan ich sprowadzę; sprowadzę z głębokości morza“ (Psal. 67, 23). Nieprzyjaciele Izraela podobnymi są także do wzniosłych gór Bazanu, podczas gdy sam Izrael wystawionym jest w postaci góry Sionu. „Góra Boża (śpiewa Psalm. 67, 16. 17), góra Bazan; góra szczytów, góra Bazan. Góry szczytów! czemu gardzicie górą (Sionem), którą Bóg pożądał (umiłował), aby na niej mieszkał?“ Jak w owych krajach, ubogich w lasy, cenionemi były dęby Bazanu, widać z Ezech. 27, 6, gdy mówi o bogactwach Tyru: „Dęby z Bazan ciosali na wiosła twoje; okrętowych ławek naczynili tobie ze słoniowej kości indyjskiej.“ Inni prorocy zestawiają te drzewa razem z cedrami Libanu (Is. 2, 13. Zach. 11, 2). X. W. K.
