Encyklopedja Kościelna/Benedykt XI
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom II) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Benedykt XI (święty), Mikołaj Boccasini, kardynał biskup ostyjski, nastąpił po Bonifacym VIII († 11 Października 1303 r.). Został wybrany 22 Paźdz. 1303 r. jednomyślnie, przy pierwszém scrutinium. Urodzony w Treviso z niskiego rodu, w czternastym roku życia wszedł do zakonu dominikanów, którego został jenerałem. Bonifacy VIII, ceniąc jego naukę i pobożność, wyniósł go do godności kardynała, biskupa Ostji. Sprawiał on liczne i nader ważne missje w Węgrzech, Polsce i południowych krajach Słowiańskich. Kiedy wszyscy kardynałowie uciekli z Anagni, przy uwięzieniu Papieża Bonifacego VIII, on jeden przy nim pozostał, a zostawszy sam Papieżem, na pamiątkę swojego poprzednika, przybrał chrzestne jego imię Benedykt. Nazywają go Benedyktem XI, chociaż Benedykt X nie był prawym Papieżem. W cztery miesiące po jego wyborze, Filip Piękny, król francuzki, przysłał poselstwo z listami powinszowania i uszanowania, lecz w nich król jego poprzednika nazywał fałszywym pasterzem. Wysłańcy królewscy mieli pełnomocnictwo traktowania z Papieżem o kwestje sporne, między Bonifacym a królem, i upoważnienie do przyjęcia absolucji od wszystkich kar kościelnych, jakim król mógł uledz. Przyjął Papież posłów i list królewski z łaskawością i słodyczą sobie właściwą, oświadczył, nie będąc proszonym, że król zostaje uwolniony od wszystkich cenzur, i samego króla o tém zawiadomił, w reskrypcie swoim z 2 Kwietnia 1304 r. W czterech z kolei dekretach przywrócił on uniwersytetowi paryzkiemu prawo promowania; zniósł zawieszenie łask, indultów apostolskich, jako też rezerw papiezkich przy obsadzaniu wakujących prelatur i nakoniec zniósł klątwę, którą Bonifacy VIII ogłosił na wszystkich swych i Stolicy Św. przeciwników we Francji, tak duchownych, jak i świeckich; tym sposobem wszystkie akty swojego poprzednika przeciwko królowi i królestwu, przeciwko jego radcom, urzędnikom i sługom unieważnił. Zostali jednak wyłączeni od tej łaski: kanclerz Wilhelm Nogaret i ci, którzy osobiście podnieśli rękę przeciwko Bonifacemu, jak Sciarra Colonna; albo raczej zatrzymane było ich uwolnienie od klątwy, pod warunkiem stawienia się przed Papieżem w oznaczonym czasie. Na usilną prośbę króla, przebaczył Papież kardynałom Jakóbowi i Piotrowi Colonna, ale nie wrócił im ani godności, ani kościelnych majątków. To pokojowe usposobienie, jakie Benedykt XI okazał względem Francji, ożywiało go także w godzeniu stronnictw we Florencji i niezgód między cesarzem Albertem a arcybiskupem mogunckim. Zdawało się także, że chiał[1] obudzić myśl wojen krzyżowych, lecz dni jego panowania już były policzone. Um. 6 Lipca 1304 r. w Perugii, gdzie przebywał z dworem rzymskim. Prawdopodobnie został otruty. Benedykt był mężem pobożnym, łagodnym i pokornym; po śmierci został wsławiony cudami i policzony w poczet świętych 1733 r. Opowiadają, że gdy wyniesionego na papieztwo matka, jeszcze żyjąca, szła odwiedzić i dla uczczenia jego godności, ubrała się wspaniale, on nie pozwolił jej do siebie przystąpić, oświadczając, że jego matka nie była wcale wielką panią i bogato się nie ubierała; dopiero, gdy w ubraniu skromném swego stanu wróciła, uściskał ją i okazał jej najgłębsze uszanowanie. Echard i Quetif (Script. ord. praed. t. 1 p. 446) jednak opowiadanie to uważają za bajeczne. Zostawił ten Papież komentarz na część Psalmów i na Ewangelję św. Mateusza, mały traktat o zwyczajach kościelnych i wiele mów. Bullarium magnum (Lugduni 1692 r. t. I p. 207—208) zawiera dwie bulle tego Papieża, z przywilejami dla serwitów i celestynów. Pomiędzy kardynałami, mianowanymi przez Benedykta, odznaczył się Mikołaj Marcin Deprato, z zakonu dominikanów, kardynał biskup ostyjski, bardzo przychylny stronnictwu francuzkiemu; wysyłany przez Papieża do uśmierzenia zamieszek florenckich, chociaż z małém powodzeniem. Po śmierci Benedykta Stolica Św. wakowała rok cały, po czém nastąpił Klemens V, który rezydencję papieży przeniósł do Awinjonu.
