Encyklopedja Kościelna/Berti Jan Wawrzyniec
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom II) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Berti Jan Wawrzyniec, jeden z najznakomitszych teologów katolickich ostatniego wieku. Ur. 28 Maja 1696 r. we wsi Sarravezza, w Toskańskiém, młodo wstąpił do zakonu augustjanów, w którym pełnił różne obowiązki. Uczył teologji w Pizzie i otrzymał tytuł teologa królewskiego. Um. tamże 26 Maja 1766 r. Berti ogłosił w Rzymie (1739—1747), z rozkazu jenerała, swój wykład dogmatyki katolickiej, w 10 t. in f., p. n. Theologia historico-dogmatico-scholastica, seu libri de theologicis disciplinis. Dzieło to pozyskało wielką powagę w Europie i kilkakrotnie było wydawane w różnych krajach, pod ogólnym tytułem: De theologicis disciplinis, wydanie najnowsze, pomnożone, r. 1792 w Neapolu (w 10 t. in 4-o), i skrócenie p. t. Synopsis libror. 37 de Theolog. discipl., ed. F. M. Buzzi (Bambergae 1770—73, 5 t. in 4-o). Niektórzy zarzucali autorowi zbliżenie się do błędów Bajusa i Jansenjusza w nauce o łasce. Berti odpiera te zarzuty, w dwóch pismach dołączonych do jego dzieła, po których ogłoszeniu nie był już napastowany. Z pomiędzy teologów niemieckich Stefan Wiest, professor w Ingolstadzie, w swoich Institutiones theologicae idzie za Bertim. Nadto, Berti napisał historję Kościoła pierwszych pięciu wieków: Dissertationum historicarum quos habuit in archigymnasio Pisano, (Florent. 1753—56, w 3 t. in 4-o, 4-e wyd. Aug. Vindel. 1761 4 t. 8-o, potém Bassani 1769 2 t. fol., kontynuacja Cornelii Stephan. ord. cisterc., Pragae 1778 3 t. 8-o), i krótki podręcznik do nauki historji kościelnej: Breviarium hist. eccles, in 8-o (post edit. Venetam, Augus. Vind. 1761, 1768; Vien. 1774 r. 2 v. 8-o; Aug. Vind. 1782 1 v. 4-o), doprowadzony do XVIII w., bardzo pożyteczny z przyczyny bogatego spisu materjałów. Pomniejsze pisma o. Berti, stanowiące 1 t. in fol., wydano w Wenecji. Ob. Fabroni, Vitae Italor. doctrina excell. t. XI, Pisa 1775 r. (Wetzer). W. F.
