Encyklopedja Kościelna/Betsaida
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom II) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Betsaida, Βηθσαϊδά (z hebr. Beth-cejda — dom rybaków), Bethsaida: 1 miasteczko (πόλις Joan 1, 45. κώμη Mar. 8, 23), na zachodnim brzegu jeziora Genezareth, w Galilei (Joan 12, 21. Mar. 6, 45. 8, 22), niedaleko od Kafarnaum, miejsce urodzenia Apostołów śś. Piotra, Jędrzeja i Filipa, zaszczycone kilkakrotnemi odwiedzinami Zbawiciela. Ob. Mat. 10, 21. Luc. 10, 13. Już w IV wieku nie było śladu Betsaidy (S. Epiphanius, Haeres. s. 437, ed. Paris 1622. S. Hieronymi, Comment. in Isai. 9, 1). Ta Betsaida nazywała się galilejską, (Joan. 12, 21), dla odróżnienia od 2 Betsaidy w Gaulonitis (Dżaulan), leżącej na wschód Jordanu, nad północnym krańcem jeziora Genezaret. Tetrarcha Filip Herod wyniósł ją do rzędu miast i nazwał Julias, na cześć Julji, córki Cezara Augusta (Józef Flaw. Antiq. Jud. l. 18 c. 2 n. 1. De Bello Jud. l. 2 c. 9 n. 1. Cf. Plinii Hist. nat. l. 5 c. 15. S. Hieronymi Com. in Mat. 16). Po ścięciu św. Jana Chrzciciela, Pan Jezus schronił się z uczniami swymi na pustynię pod tą Betsaidą i nakarmił cudownie zgłodniałą rzeszę (Mat. 14, 15. Mar. 6, 30. Luc. 9, 10. Joan. 6, 1). Według niektórych komentatorów, pod Betsaidą-Julias miał Pan Jezus wzrok przywrócić ślepemu (Mar. 8, 22); według innych w Betsaidzie galilejskiej. Dziś na miejscu Betsaidy-Julias widać tylko gruzy (u Arabów El-Tell. Ob. Ritter Erdkunde, XV 279). — 3 Betsaida nazywała się także sławna sadzawka w Jerozolimie (Joan. 5, 2), lecz tak ją nazywa tylko Wulgata {Bethsaida); według textu greckiego [1] nosi ona nazwę Bethesda, Βηθεσδα, co pochodzi z hebr. Beth-hesdah (dom łaski, miejsce zdrowia). Że własności lecznicze tej sadzawki nie pochodziły z przyczyn jakichś naturalnych, lecz ze szczególniejszej woli Bożej, pokazuje Joan. 5, 4; bo 1-o woda się poruszała w pewnych chwilach; 2-o po poruszeniu wody mógł tylko otrzymać zdrowie ten, kto wszedł pierwszy. Bethsaida leżała przy bramie jerozolimskiej, zwanej owczą, (προβατικη πύλη, od πρόβατον — owca, trzoda). Dawniejsi podróżopisarze mniemali, że sadzawka ta była na wschodniej stronie Jerozolimy, blizko dzisiejszej bramy św. Szczepana, gdzie dziś dół suchy (zwany Birket-Israin), przed niedawnym czasem do półowy zasypany gruzami dawnego kościoła św. Anny; nowsi zaś mieszczą Bethesdę nieco dalej na północ od Birket-Israin, gdzie dawniej stał wspomniany kościół św. Anny. X. W. K.
- ↑ Według Wulgaty, wspomniany tekst Joan. 5, 2) brzmi: Est autem Jerosolymis probatica piscina, quae cognominatur hebraice Bethsaida i t. d. Tekst zaś grecki ma: Ἔστι δε ἐν τοῖς Ἱεροσολύμοις ἐπὶ τῆ προβατῖκῆ (domyśl. πύλη, II Esdr. 3, 1) κολυμβὴθρα, ....Βηθεσδά i t. d.; t. j. Jest zaś w Jerozolimie przy owczej (domyśl bramie) sadzawka.... Bethesda.