Encyklopedja Kościelna/Boże Ciało
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom II) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Boże Ciało (Festum Corporis Christi). Pierwszy powód do zaprowadzenia tego święta dała Juljanna, zakonnica w Liège, w XIII w. Juljanna, jak opowiada legenda (Act. Ss. ap. Boll. 5 Apr.) często we śnie widziała księżyc jaśniejący, z jednej tylko strony nieco zaciemniony. Modliła się do Boga o wyjaśnienie snu. Gdy Bóg jej objawił, że sen ów oznacza, iż świetny blask Kościoła zaćmiony jest brakiem święta, na cześć Najświętszego Sakramentu przeznaczonego, odkryła wielu osobom otrzymane objawienie, a pomiędzy innemi Jakóbowi z Troyes, archidjakonowi miejscowemu, i Hugonowi, prowincjałowi dominikanów. Uwierzyli oni opowiadaniu Juljanny i namówili biskupa do zaprowadzenia nowego święta w całej djecezji r. 1246. Biskup wkrótce potém umarł, i rozporządzenie jego pewnoby było zaniedbane, bo wprowadzeniu tego święta wielu było niechętnych; ale Hugo, zostawszy kardynałem, mianowany legatem w Niemczech, przybył pod ten czas do Liège i nowe święto nietylko w Liège, ale po r. 1252 w całém terrytorjum swojej legacji zaprowadził. Pomyślniejszém jeszcze dla tego święta zrządzeniem Bożem było wyniesienie na papieztwo Jakóba z Troyes (Urban IV). Papież ten, bullą z r. 1264 (Clement. l. 3 tit. 16), święto Bożego Ciała z oktawą do całego rozciągnął chrześcjaństwa (ob. Bolsena). Wkrótce jednak umarł ten Papież i bulla nie była egzekwowaną (Bened. XIV, De fest. p. 1 c. 537) aż do 1311 r., gdy ją Papież Klemens V na synodzie vienneńskim odnowił. Od tego czasu obchodzi się to święto w całym Kościele zachodnim (Martene twierdzi, że we Erancji[1] obchodzi się ono od 1318 r.). — Przeciwko heretykom XVI w., którzy się tém świętem gorszyli i znieśli je, sobór trydencki (ses. 13 c. 5 de Euch.) mówi o celu święta: „Nader słuszną jest rzeczą, że są pewne dni święte ustanowione, w których wszyscy chrześcjanie, w szczególny sposób, objawiają wdzięczne swoje uczucia wspólnemu Panu i Odkupicielowi, za tak niewypowiedzialne i boskie dobrodziejstwo, którém znaczy się zwycięztwo i trjumf jego śmierci. Wypadało, aby zwycięzka prawda obchodziła tak trjumf nad kłamstwem i herezją, iżby jej przeciwnicy, w obec takiej świetności i takiej całego Kościoła radości.... zawstydzeni, skruszyli się i nawrócili.“ Jezus Chrystus jest dziś, wczoraj i po wszystkie czasy drogą, prawdą i życiem, furtą zbawienia, wiekuistym pośrednikiem pomiędzy Bogiem a nami ludźmi. Tajemniczo zaś obecnym jest on w Najśw. Sakramencie. Właściwą tedy rzeczą było poświęcić mu oddzielną uroczystość, jako naszej Świętości Najwyższej. Wprawdzie każda Msza św. jest taką dziękczynną i radosną uroczystością; ale co przez ludzką ułomność przy codziennej uroczystości Mszy ś. zaniedba się, w oddaniu należnej czci Najśw. Sakramentowi, to dopełnić i poprawić należy w oddzielném na to uczczenie przeznaczoném święcie. — Na uroczystość tę, od początku jej zaprowadzenia, przeznaczony jest czwartek po oktawie Zielonych Świątek. Wzgląd, że rocznica ustanowienia Najświętszego Sakramentu, wielki czwartek, jako wigilja dnia śmierci Zbawiciela, nie odpowiednią jest na święto radości, skłonił zapewne Urbana IV do przeznaczenia na ten cel pierwszego czwartku po upływie trzech największych świąt w roku (Boże Narodz., Wielkanoc i Zstąpienie Ducha św.). Piękne dnia tego oficjum ułożył św. Tomasz z Akwinu. Szczególniej święto to wyróżnia się od innych najuroczystszą w roku procesją z Najświętszym Sakramentem, zaprowadzoną, podług Martene (De antiq. rit. t. V), przez Jana XXII, Pap., 1317 r. W każdej parafji odbywa się taka najuroczystsza procesja, albo w sam dzień Bożego Ciała, albo też (w miastach, gdzie więcej jest parafji) w inny dzień oktawy. Procesja ta, jeżeli niepogoda nie przeszkadza, odbywa się po za kościołem, po ulicach i placach publicznych. Od innych procesji wyróżnia się wielką okazałością, z jaką się odprawia. Duchowieństwo, lud, dygnitarze miejscowi, bractwa z chorągwiami biorą w niej udział. Dziewczynki, przybrane w białe szaty, symbolizujące ich niewinność, sypią kwiaty po drodze, którą jest niesiony Najśw. Sakrament. Lud śpiewa pieśni, zaintonowane przez celebransa, a wszystkich przenikać powinna myśl jedna, jedno z serca wyrywać się uczucie: „Jezu! dla Ciebie ja żyję! Jezu! dla ciebie umieram! Jezu! twoim ja jestem żywy i martwy!“ Przy czterech ołtarzach odbywa się stacja i odśpiewuje się początek każdej z czterech Ewangelji, na znak, iż każdy z czterech ewangelistów jest świadkiem Najśw. Sakramentu, i że tym sposobem dogmat, podawany przez Kościół, na niewzruszonej oparty jest podstawie. O błogosławieniu Najśw. Sakramentem ob. Wystawienie Najśw. Sakramentu.
