Encyklopedja Kościelna/Brachium saeculare
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom II) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Brachium saeculare. Tak się nazywa w prawie kanoniczném władza świecka, wtedy gdy przychodzi Kościołowi w pomoc, celem wykonania jego wyroków, lub gdy jej Kościół winnego, a swej jurysdykcji podległego, do ukarania odstępuje. Z woli Chrystusa obiedwie władze, duchowna i świecka, winny się wzajemnie wspierać, w celu utrzymania pokoju i szczęśliwości doczesnej spółeczeństwa, oraz dusz zbawienia; a jakkolwiek z prawa Bożego są one oddzielne i od siebie niezawisłe, przecież jedna pomocy drugiej wzywać i udzielać jej może i powinna. Ztąd Kościół, nie mogąc podległych swej jurysdykcji poprawić duchownemi karami, w moc swego prawa (cap. Cum non ab homine 10 X de Judiciis 2, l), pozbawiwszy ich przywilejów duchownych za wielki występek, oddawał do ukarania władzy świeckiej, aby poprawa, nie osiągnięta środkami duchownemi, użyciem kar cielesnych osiągnąć się dała, jak mówi Cap. Princeps 20 cs. 43 q. 5: ut quod non praevaleat sacerdos efficere per doctrinae sermonem, potestas hoc impleat per disciplinae terrorem. Oddawać zaś nakazują kanony władzy świeckiej po ukaranie duchownych za herezję (Cap. Ad abolendam 9 X de Haeret. 5, 7), jeżeli jej nie chcą porzucić i szczerze pokutować (Cap. Excommunicamus 15 ibidem); za pofałszowanie pism papiezkich (Cap. Ad falsariorum 7 X de Crimine falsi 5, 20); oraz za spotwarzanie swojego biskupa (Cn. Si quis sacerdotum 18 cs. 11 q. 1). Do wykonania dekretów, przez siebie wydanych, Kościół mógł dawniej wzywać pomocy władz świeckich, a te nie mogły mu jej odmówić; nawet Bonifacy VIII zaleca sędziom kościelnym, aby rozkazywali urzędnikom władz świeckich wprowadzanie w wykonanie wyroków swoich, a gdyby ci słuchać nie chcieli, poleca ekskommunikować. Prawo zaś publiczne tak co do tego władzę Kościoła uznawało, że klauzule takie, do wyroków kościelnych wówczas dodawane, wykonanie ich świeckim urzędnikom pod karą ekskommuniki nakazujące, bezsprzecznie szanowane i spełniane były. Na oznaczenie, jakiego rodzaju pomocy ze strony władzy świeckiej żądał Kościoł, t. j. czy ukarania winnych, na których środki karne duchowne dostatecznemi nie były, czy też wykonania wyroków kościelnych, prawo kanoniczne posiada oddzielne wyrażenia, a mianowicie w pierwszym razie: brachio saeculari tradere, a w drugim: brachii saecularis auxilium implorare. X. A. S.
