Encyklopedja Kościelna/Buxtorf Jan (młodszy)
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom III) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Buxtorf 2. Jan, zwykle nazywany młodszym, albo synem, syn poprzedniego, ur. w Bazylei 13 Sierp. 1599. Od dzieciństwa ojciec uczył go języków starożytnych, a szczególniej wschodnich: mówią, że w 4-tym roku czytał po łacinie i hebrajsku. W 13 roku uczęszczał już do uniwersytetu, w 16 r. został magistrem; studjował talmud i pisma kabalistów, 17 lat mając uczęszczał na uniwersytet w Heidelbergu dla słuchania Peraeusa, Schulca i Altinga. R. 1619 udał się do Dortrechtu na synod, zwiedził Niderlandy, Anglję i Francję i wrócił do Bazylei w czasie, kiedy ojciec zajmował się wydaniem Biblji. W 23 roku wydał swój Lexicon chaldaicum et syriacum (1623). Jakiś czas przebywał w Genewie w celach naukowych, odmówił proponowanej sobie katedry logiki w Lozannie, wrócił do Bazylei, sprawował różne obowiązki kościelne, a r. 1630 otrzymał po ojcu katedrę hebrajskiego. Oparł się usilnym naleganiom wzywających go do Gröningi i Leydy; w 1647, oprócz hebrajskiego, zaczął uczyć teologji, z trzeciej katedry, jedynie dla niego utworzonej. Cztery razy się żenił; hypokondrja przyśpieszyła mu śmierć, um. 16 Sierp. 1664. Oprócz Konkordancji i Słownika chaldejsko-talmudyczno-rabbinistycznego, o których wspomnieliśmy, wydał i inne ważne dzieła, tyczące się tłumaczenia ksiąg S. T. Najszacowniejsze są: Dissertationes philologico-theologicae, Basil. 1659; Maimonidis More Nevochim, sive doctor perplexorum, convers. ex hebr. etc. Basil. 1629 r.; Liber Cosri, continens colloquium seu disputationem de religione etc. Basil. 1660, do czego dodał wyjątki z komentarza Abarbanela na Pięcioksiąg: o trądzie, o poezji hebrajskiej, nakoniec Exercitationes ad historiam Arcae foederis etc. Basil. 1659 i Dissertatio de sponsalibus ac divortiis: 1652. Mniejszej wagi, Manuale concordantiae hebreae, 1632, i Diatriba de compendiosa linguam hebraeam addiscendi ratione. Obadwa te pisma są pełne erudycji, ale z fałszywego punktu widzenia i błędnej bronią opinji. W piśmie Tractatus de punctorum vocalium et accentuum Veteris Testamenti origine, antiquitate et authoritate, oppositus Arcano punctationis Lud. Capelli, Basil. 1648, broni opinji ojca i dosyć ostro traktuje Capellego, nazywając go: renovator i revelator, a zdania jego mianuje: visiones, novissimas revelationes, somnia. Capelli odpowiedział w Arcani punctationis L. Capelli vindiciae, na co Buxtorf napisał Anticritica, s. Vindiciae veritatis hebraicae contra L. Capellum, Bas. 1653. Jakkolwiek i w tej książce broni dawnych opinji, ale z większém umiarkowaniem. „Ale z tém wszystkiém, mówi Richard Simon, wiele tu jest błędów, których autor nie chciał poprawić, nie będąc skorym do ustępstw.“ Kiedy w uczonych rozprawach jest wzmianka o opinjach i pracach Buxtorfów, zawsze należy pamiętać o tych, których życie i zasługi wyliczyliśmy, a należy ich odróżniać od dwóch następnych.
