Encyklopedja Kościelna/Cantu Cezar
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom III) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Cantu Cezar, ur. 5 Wrz. 1805 w Brivio, w Medjolańskiem, syn mieszczanina, uczył się w Medjolanie tak pilnie, iż r. 1822 był już profesorem literatury w liceum w Sondrio, r. 1827 na takąż posadę przeniósł się do Como, a w 1832 do Medjolauu, gdzie za swoje dzieło o historji lombardzkiej (Ragionamenti delia storia Lombarda nel secolo XVIII, 1833, 21 wyd. w Medjol. 1864) dostał się na rok do więzienia, którego cierpienia chciał przedstawić w historyczno-politycznym romansie Margherita Pusterla, Medjol. 1837, 36 wyd. 1864; tłum. polskie Warsz. 1860 r. Przy początku powstania w Medjolanie 1848, uniknął aresztowania, ucieczką do Piemontu. Po rewolucji wrócił do Medjolanu, po pokoju w Villafranca wybrany do parlamentu turyńskiego, opuścił go jednak po zajęciu Marchji i Umbrji przez Piemont, i odtąd przemieszkuje po większej części w Medjolanie. Jako literat, poeta i historyk nałoży C. do tej szkoły, która w Manzonim (ob.) miała swego głównego przedstawiciela. Najznakomitszém jego dziełem, odznaczającém się jasnością i gruntownością, rzadkiém wykończeniem formy, a przytém duchem katolickim, jest jego Historja powszechna, Storia universale, Turyn 1840—46, 18 t.; 1857, 35 t.; 9 wyd. 1861; prawie na wszystkie języki europ. przetłumaczona (na język polski ze skróceniami przez L. Rogalskiego, Warsz. 1852—58, 11 tomów in-8). Napisał nadto: Algiso o la lega lombarda (poemat patrjotyczny), Como 1828; Letture giovanile (czytania dla młodzieży), 4 t., miało to dzieło przeszło 40 wydań; Storia di Como (właściwie historja Lombardji), Como 1829; L’abbate Parini e la Lombardia nel secolo passato (ksiądz P. i Lomb. w wieku przeszłym, dzieło napisane na rzecz austrjackiego zarządu w królestwie Lomb.-Weneckiém), Med. 1854; Storia degli Italiani (drugie jego wielkie dzieło w myśli włoskiej federacji z Rzymem i Austrją), Turyn 1854 6 t., 1859 4 t.; Beccaria e il diritto penale (B. i prawo karne), Turyn 1861; Storie minori (drobne prace historyczne), Turyn 1844; Storia di cento anni, (hist. stu lat: 1750—1850), Florenc. 1851; Eretici d’Italia (tłum. franc. Aniata Digard et Edm. Martin, Les hérétiques d’Italie), 5 t. 1869—70; Storia delta lett. greca, Florencja 1863; Storia d. lett. latina, ib. 1863; Storia d. lett. italiana, ib. 1864; Il tempo de’Francesi, Neap. 1864. N.
