Encyklopedja Kościelna/Casus
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom III) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Casus w języku szkoły nazywają się rzeczywiste lub wymyślone wypadki z życia, służące dla wyjaśnienia trudniejszych części różnych nauk praktycznych, a mianowicie nauki prawa, teologji moralnej, lub liturgiki. Kazusy prawne, kanoniczne, służą do wyjaśnienia pojedyńczych miejsc Corporis juris canonici. Oprócz opracowań naukowych prawa, oddawna zajmowano się gromadzeniem takich kazusów: tak do dekretu Gracjana ułożył zbiór Benincasa Semensis ok. 1200; do dekretaljów Grzegorza IX — Bernard, nauczyciel boloński, a późniejszy archidjakon w Kompostelli, Jan de Deo i Bernard de Botono z Parmy (ur. w początku XIII w.), który nadto na dekretalja napisał wielki komentarz, dodawany później do odpisów i przedruków dekretaljów i stanowiący dla tego tak zwaną Glossa ordinaria. Podobne zbiory wydawano ciągle, ale pod różnemi tytułami, jak np. Jus canonicum practice explicatum Vitus’a Pichler’a. — Kazusy moralne są pożyteczne szczególniej nauczycielowi religji i spowiednikowi, do wyświecenia prawa moralnego w razach zawikłanych (np. przy kolizji obowiązków), do określenia moralności lub niemoralności jakiego czynu, do nałożenia odpowiedniej pokuty, do uspokojenia skrupułu sumienia i do wzbudzenia świętego poszanowania dla prawa Bożego. Co do dzieł, zawierających zbiory kazusów moralnych, ob. a. Kazuistyka. — Kazusy liturgiczne wyjaśniają odpowiednio do zasad, nauki i ducha Kościoła trudności, napotykane w życiu pasterskiém, przy spełnianiu różnych części publicznej służby Bożej. Do rozwiązywania tego rodzaju kazusów, oprócz dzieł liturgicznych i pastoralnych, służą archiwa konferencji pasterskich, w tych miejscach, gdzie się takowe porządnie odbywają. N.
