Encyklopedja Kościelna/Cayet Piotr Wiktor Palma

	<<< Dane tekstu >>>
Tytuł	Encyklopedja Kościelna (tom III)
Redaktor	Michał Nowodworski
Data wyd.	1874
Druk	Czerwiński i Spółka
Miejsce wyd.	Warszawa
Źródło	Skany na Commons
	Indeks stron

›››

Cayet (Cahier, Cayer, Caïet v. Cajetanus) Piotr Wiktor Palma, ur. r. 1525 w miasteczku Montrichard, prowicji Tourraine, we Francji, w religji katolickiej. Na uniwersytecie w Paryżu uczył się filozofji, teologji i prawa; tam także, zapoznawszy się z Piotrem Ramusem (La Ramée), przeszedł na kalwinizm; poczém jeszcze uczęszczał na uniwersytety niemieckie. Wróciwszy do kraju, był niejaki czas guwernerem Henryka ks. Béarnu (później króla Henryka IV), predykantem pod Poitiers, od r. 1584 kaznodzieją nadwornym siostry Henryka, Katarzyny. Du Perron nawrócił go i C. 9 List. 1595 r. złożył wyznanie katolickiej wiary, w obec grona profesorów uniwersytetu paryzkiego. Z początku otrzymywał pensję z kasy, przeznaczonej na wspieranie niezamożnych protestantów, wracających do Kościoła; później, jako biegły w językach: chaldajskim, hebrajskim, syryjskim i arabskim, otrzymał (1596) ekspektatywę na katedrę tychże języków w uniwers. paryzkim i objął ją (1599) po Janie Franc. Jourdain, a w r. 1600 otrzymał święcenie kapłańskie, † 10 Maja (v. 22 Lipca) 1610 r. Nawrócenie Cayet’a dało powód protestantom do oczernienia jego pamięci. Między innemi, zarzucano mu rozpustę i stosunki z djabłem, jakoby mu zaprzedał duszę i ztąd nabył takiej biegłości w językach wschodnich (D’Aubigné, Hist. univ. t. III l. 3 ch. 2): oskarżenia te odparł sam C. w Chronologie novenaire (ad an. 1595), w przetłumaczonej z niemiec. książce L’histoire prodigieuse et lamentable du docteur Faust (Rouen 1604) i w innych. Po nawróceniu swojém w ciągu 15 lat napisał 35 traktatów polemicznych, lub irenicznych, które wylicza szczegółowo Niceron (Mémoires des hommes illustres, t. 35 s. 386), między innemi: Les tromperies des ministres, qu’on appelle... la tyranie qu’ils exercent contre leurs compagnons (O oszustwach tak zwanych ministrów [protest. relig.]... o tyranji, jaką wywierają na swych towarzyszach), Paris 1597. La condamnation de Calvin par lui-même (Potępienie Kalwina przez niego samego), Paris 1597, i in. Ob. Räss, Die Convertiten, IV 268... X. W. K.