Encyklopedja Kościelna/Chytrość
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom III) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Chytrość abstrakcyjnie wzięta, oznacza zręczność ukrywania swoich zamiarów, połączonych z jaką czynnością. W takiem znaczeniu chytrość podpada pod pojęcie roztropności i nie jest złą bynajmniej, jeżeli ma cele dobre i środków używa godziwych. W takiem znaczeniu Zbawiciel zalecił uczniom swoim wężową mądrość (Mat. 10, 16). Lecz mądrość ta jest niebezpieczna, łatwo prowadzi na bezdroża, łatwo chwyta za nasuwające się jej środki, nie troszcząc się o ich wartość moralną, i dla tego Zbawiciel nakazuje z tą mądrością łączyć koniecznie serce czyste: prostotę gołębią. To samo znaczą słowa Apostoła: „Bracia, nie stawajcie się dziećmi rozumem, ale bądźcie dziećmi złością: a rozumem doskonałymi bądźcie (1 Cor. 14, 20);“ „chcę, abyście byli mądrymi w dobrém, a prostymi w złém (ad Rom. 16, 20)“; z drugiej znów strony upomina nas, „abyśmy już nie byli dziećmi chwiejącemi się i nie byli uniesieni od każdego wiatru nauki przez złość ludzką, przez chytrość na oszukanie błędu (Eph. 4, 14).“ Chytrość skierowana do celu niegodziwego, używająca oszustwa i podstępu do osiągnięcia swego celu, jest zupełném przeciwieństwem mądrości chrześcjańskiej, jest chytrością w złem jej znaczeniu. Szatan jest ojcem tej chytrości w dziedzinie moralnej, i dla tego nazywa się starym wężem (Apoc. 12, 9. cf. Joan. 8, 4. Act. Ap. 13, 9. 19. Eph. 6, 11—12). Zwyczaj mówienia chytrość bierze pospolicie w drugiém tém znaczeniu.
