Encyklopedja Kościelna/Cichocki Kacper
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom III) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Cichocki Kacper, autor dzieł: 1) Anatomia Consilii editi De stabilienda pace regni Poloniae jesuitis pulsis, Mendacia conficta a quodam anonymo impostore contra religiosum Societatis Jesu ordinem detegens, Cracov. 1611 in-4 str. 126.; 2) Alloquiorum Osiecensium sive variorum familiarium sermonum libri V. In quibus praeter examen Anatomiae Cichocianae pro Societate Jesu ante triennium editae, haereticismi progressus et regressus, sive fluxus et refluxus repentinis praecipue per regnum Poloniae, magnum duc. Lituaniae et alias adjacentes procincias in amplissimis familiis historice narrantur etc., Cracov. 1615 in-4. str. 540. Na obudwóch tych dziełach tytułuje się Canonicus et Parrochus (Paroccus) Sendomiriensis. Zdaje się że był kanonikiem tylko honorowym, a proboszczem w Osieku, djec. sandomier., jak wnosić należy z Alloquia (l. 1. c. 3), gdzie wysławia kościół w Osieku, od którego i dziełu tytuł nadał. Z innych szczegółów jego życia wiadomo tylko, że był przez 6 lat na dworze prymasa Uchańskiego, o czém wspomina w Anatomia. Anatomia jest odpowiedzią na paszkwil przeciw jezuitom, wydany w r. 1609 p. t. Consilium de recuperanda et stabilienda pace regni Poloniae, żądający ich wypędzenia. Na końcu swego dzieła Cichocki dodał krótki traktacik o stosunku władzy świeckiej do duchownej. Alloquia są gawędkami trzech przyjaciół: Cichockiego, Cochleviusa i Marcisoviusa, do których następnie przyłączają się inni interlokutorowie. Treść tych gawęd przeróżna: przyjaciele rozprawiają o kwestjach gospodarskich, religijnych, historycznych i in. Tak np. w ks. I po wstępie, rozmowa o: edendi tempora apud antiquos; actus conviviorum quales; causae congrediendi (c. 1); bezpośrednio potém o rybołóstwie (c. 2), o chodowaniu gołębi i pochwała świątyni w Osieku (c. 3); dalej rozmowa o broszurze Consilium de stabil. pace etc. (r. 4 i 5), znów o rybach i biesiadach u starożytnych (r. 6), o muzyce, organach i t. p. (r. 7), o zbytkowych ucztach (r. 8 — 10); w następnych dopiero 14 rozdziałach rozmawiają o kwestjach religijnych. W ks. II (rozdz. 31) interlokutorowie rozprawiają o familjach, lub pojedyńczych członkach rodzin, które wróciły na łono Kościoła. Lista ich nie mała, bo prawie każda rodzina brała udział w jakiej sekcie. W ks. III obrona jezuitów, w IV mieszanina, jak na początku ks. I. Alloquia głośnemi się stały z powodu, że poseł angielski Dickenson upominał się o ukaranie autora, za obrazę króla ang. Jakóba I, i królowej Elżbiety (ob. ks. III roz. 2 — 7) i mocno się oburzał na to, że śmie bronić tych, których parlam. ang. kazał mieć za spiskowców (jezuitów). W imieniu króla odpowiedział Dickensonowi Krzyski, kanclerz, że zaleci bpowi Cichockiego, aby go upomniał i przykazał wymazać, co jest ubliżającego, dla króla ang. (Niemcewicz, Zbiór Pamiętników II 347). Nadmienić wypada, że Alegambe (Biblioth. scriptor. Soc. Jesu) przypisał pierwsze dzieło Cichockiego (Anatomia) jezuicie Sawickiemu, lecz w obu dziełach nic nie wskazuje, żeby autorem był kto inny, nie Cichocki; owszem C. mówi o Anatomia, jako o dziele swojém (ob. Alloqu. we wstępie i str. 3). X. W. K.
