Encyklopedja Kościelna/Cichowski Mikołaj
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom III) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Cichowski Mikołaj, ur. w Wielkopolsce ok. r. 1596, do jezuitów wstąpił na braciszka; lecz przełożeni, odkrywszy w nim zdolności, polecili odbyć studja. C. następnie wykładał w Poznaniu filozofję, teologję i Pismo św., walczył zwłaszcza przeciw arjanom polskim pismem i słowem. W r. 1645 wyprawiony na misję do Kijowa, odbył tam publiczną dysputę o pochodzeniu Ducha św. (1646 r.), którą później ogłosił drukiem p. t. Colloquium Kijoviensae (Cracov. 1649). Um. w Krakowie 27 Mar. 1669 roku. Oprócz Colloquium, ogłosił następujące pisma polemiczne: 1) Centuria argumentorum pro summa et naturali Christi divinitate (Crac. 1641, 1649, s. l. 1652); skróceniem tego jest 2) Trzydzieści przyczyn, dla których każdy zbawienia dusznego pragnący y poczciwości swoiey szanuiący, ma się odrażać od zboru tego, którego ariańskim zowią (ib. 1652, 1653); osobno z tego dzieła odbitą i rozszerzoną została 3) Przyczyna 28-a za wolą pobożnego senatora, p. t. Nowe zawstydzenie socinistów...., w którym się to pokazuie iaśnie że arriani dyabła za Boga prawdziwego mają (Krak. druk. Ł. Kupisz 1653, ib. druk. Cezarego 1654). 4) Credo arianorum... Adiecta est Centuria argumentor. (ib. 1649), przeciw czemu Schlichting napisał Anticichovium, i Przypcovius Judicium (w Biblioth. Fratrum Polonor.). W Credo C. wykazał bluźniercze dogmaty socynjanów; czeém przyczynił się do ich wygnania z kraju. 5) Wizerunek nieprawdy ariańskiej (ib. 1650). 6) Wyklęcie ministrów arriańskich (Krak. 1654) jest odpowiedzią na pismo „X. Mikołaja Cichoviusa jezuity diabeł od zboru christianskiego zaklęty (1653),“ wydane przez socynjanów, przeciwko Nowemu zawstydzeniu. 7) Epistola paraenetica od G. D. Jonam Schlichting... cui addita est Harmonia fidei catholicae cum fide SS. PP., b. m. i r. (1654; wyszło po polsku skrócone we Lwowie 1692 r.). 8) Speculum samosathenistarum... in quo ostenditur, samosathenistas.... inter christianos censeri non debeant (Cracov. 1656, 1661, 1662). 9) Manes Slichtingiani (Krak. ok. r. 1659), odpowiedź na socynjanskie „Confessionis christianae ad rogum damnatae et combustae manium, a R. D. Nicolao Cichovio lacessitorum sui vindices (1652).“ 10) Pogrom diabła arriańskiego, albo odpis na dwie ksiąszki, które arriani o diable napisali (Krak. 1659). 11) Desperata causa arrianor. seu Prodromus Triumphi SS. Trinitatis (ib. 1660), wydane jako wstęp do 12) Triumphus SS. Trinitatis de samosathenicis vel socinistis (ib. ok. 1666). 13) Obrona zacnych y pobożnych ludzi którzy zbrzydziwszy się bluźnierstwami sekty arriańskiey... do Kościoła się ś. katolickiego udali... Z namową do stanów koronnych wniesioną, aby przy konstytucyach przeciw arrianom uchwalonych statecznie stały (Krak. 1661). Pisał także 14) przeciw Janowi Markiewiczowi (ob.) Responsum theologicum ad triplex scriptum R. D. Joannis Mark... (Romae 1649, ib. 1650, Brunsb. 1680). 15) Angelici doctoris S. Thomae Aqu. de Immaculata Conceptione sententia (Posnan. 1651, Viennae 1660, ed. tert. Patavii 1720). 16) Tribunal SS. PP. orientalium et occidental.... ad quod suas, de Processione Sp. S... et de praeeminent. Rom. Pont. controversias... proposuit P. Nic. Cich. (Krak. ok. 1658). Część II tego dzieła przełożył ks. Teof. Rutka. De Backer, Biblioth. X. W. K.
