Encyklopedja Kościelna/Clementinae

<<< Dane tekstu >>>
Tytuł	Encyklopedja Kościelna (tom III)
Redaktor	Michał Nowodworski
Data wyd.	1874
Druk	Czerwiński i Spółka
Miejsce wyd.	Warszawa
Źródło	Skany na Commons
Indeks stron

›››

[411] Clementinae (constitutiones). Tak się nazywają konstytucje przez Klemensa V, Pap. (1305—1314), wydane już to na soborze wienneńskim, już po za soborem. Zebrał je wszystkie razem sam Klemens V i ogłosił w r. 1313 na konsystorzu kardynałów. Zbiór swój zamierzył nazwać Liber VII Decretalium i rozesłać do wszystkich uniwersytetów. Wiadomość o tém podają nam nietylko bjografowie tegoż Papieża (Clementis V Vita III; — vita IV; — vita V; — vita VI, ap. Baluzium Vitae Papar. Avenionens. I 60, 80, 86, 110), ale nadto jego list do uniwersytetu orleańskiego, razem z kodeksem konstytucji przez niego zebranych (ap. Boulaeum, Histor. univ. paris. IV 101). Wnet jednak zmienił swoje zdanie: egzemplarze rozesłane wycofał, a tym, którzyby jego kopje posiadali, zniszczyć je pod ekskomuniką polecił, mając zamiar kollekcję [412]poprawić; w tém umarł (1314). Następca jego Jan XXII, w r. 1317, poprawioną kollekcję wydał i trzymać się jej polecił. Clementinae dzielą się na 52 tituli, a rozdziałów 106. W Corpus juris can. (ob.) zajmują czwarte z rzędu miejsce. W cytacjach, notuje się titulus (np. De electione), rozdział jego (cyfrą, lub pierwszym wyrazem) i § z rozdziału i dodaje się in Clem. v. Clem. (in Clementinis). Clementinae dawniej niektórzy nazywali Liber VII Decretalium, czasem Extra lub Extravagans. Z całego Corpus jur can. one najpierwej były drukowane (Mogunt. 1460). Clementinae mają dotąd moc obowiązującą, jako prawo publiczne kościelne, i to w takim stanie, w jakim są in Corpore juris can., a nie jak oryginalnie (w bullach Klemensa V, lub na soborze wienneńskim) wyszły od prawodawcy, bo Klemens V i Jan XXIII wydawszy te konstytucje już poprawione, poprawki za obowiązujące uznali. Ob. Phillips, Du droit eccl. dans ses sources, trad. par l’ab. Crouzet s. 258 (§ 25).  X. W. K.