Encyklopedja Kościelna/Colobium
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom III) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Colobium, szata lniana, podobna do dzisiejszej bluzy, lecz prawie bez rękawów, bo rękawy były tak krótkie, że ledwo część ręki przy ramieniu okrywały; ztąd i nazwisko jej poszło (od κολοβός — obcięty). Servius, ad Virgil. Aeneid. 9,616. Była to suknia, przy zajęciach domowych używana; po za domem obywatel rzymski przywdziewał na nią togę. Kodeks Teodozjusza (l. 19 tit. 10) uczynił ją wyłączną odzieżą senatorów; lecz już wtedy na zachodzie była ona z jedwabiu, ozdabiana purpurowemi wyłogami (clavi), haftami, krążkami metalowemi (ob. Calliculae), sięgała prawie do kostek. Proste colubium lniane pozostało odzieżą niewolników; grecy nazywali je także έξωίς; w Egipcie lebeto, lebito, później lebetonarium, levitonarium. Pseudo Abdjasz (ob. Abdjasz) w żywocie św. Bartłomieja ubiera tego Apostoła colobio albo clavato purpura (w kolobium białe, z purpurowemi wyłogami). Na starożytnych krucyfiksach podobnie ubranym bywa P. Jezus (ob. Martigny, Diction. des antiqu. chr., art. Crucifix). Autor dzieła De Divinis officiis, według Mabillona (Annal. ord. s. Bened. saec. IV. p. I) żyjący w w. XI, według innych w VIII, — powiada, że Papież Sylwester wprowadził dalmatyki (ob.) zamiast kolobjów, jakich dawniej używali ministrowie ołtarza podczas nabożeństwa; zapewne dla tego, że kolobjum zostawiało gołe ręce, gdy tymczasem w dalmatyce rękawy były dłuższe. Że mnisi egipscy nosili lebetones, widać to z reguły św. Pachomjusza. Kassjan (Institut. l. 1 c. 4) nadaje im moralne znaczenie: Amputatos eos habere actus et opera mundi hujus, suggerat abscissio manicarum. Ob. Binterim, Denkwürdigkeiten, tom 3 część 2 str. 432, tom 4 cz. 1 s. 213. X. W. K.
