Encyklopedja Kościelna/Cujacius Jakób
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom III) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Cujacius (Cujas) Jakób, ur. w Tuluzie 1512 r., † 1590, powszechnie uważany za najbieglejszego znawcę prawa cywilnego. C. jest twórcą nowej metody objaśniania prawa rzymskiego. Posiadając niepospolitą znajomość prawa, oraz posiłkując się filologją, wielce się przyłożył do ostatecznego wyjaśnienia corpus juris civilis. Najpierw opracował Institutiones, Ulpiana Tituli, Julii Pauli sententiae receptae, następnie napisał Paratitla i komentarze do niektórych Tituli. Później zajął się samym kodeksem i historją prawa za cesarzów, a największą znajomość rzeczy wykazał w swoich Observationes. O stosunku prac C. do prawa kanonicznego to nadmienić wypada, że usiłował on pod względem filologicznym lepiej wyjaśnić obowiązujące prawo kanoniczne i najwięcej zajmował się zbiorem Dekretaljów. Do drugiej edycji zbioru Bernardi praepositi papiensis i Joannis Gallensis, wydanego w dziełach Antoniego Augustyna (Paryż 1609), są przypisy i poprawki Cujaciusa. C. podzielał uprzedzenia swego czasu, ztąd błędne jego rozumowania o znaczeniu Kościoła. W Libri posthumi znajdują się Recitationes ad libros quosdam Decretalium, których autentyczność podał w wątpliwość uczeń Cujaciusa, Aleksander Scot. Z pisarzów, którzy się zajmowali praecognita juris canonici, najczęściej powołuje się na C. Doujat (Doviatii, Praen. juris can. lib. V c. 8 edit. Schott t. II)., Życiorys C-a wydał Papyrius Masson r. 1590. Najdokładniejsze o C.-a jego pracach i zasługach wiadomości, ob. ap. Saint-Prix, Histoire du droit romain, Paris 1821. (Rosshirt). J. N.
