Encyklopedja Kościelna/Eufemja św.
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom V) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Eufemja, Euphemia (od Ευφημιος — dobrej sławy używający), św. (16 Wrz.), panna, umęczona ok. r. 307 w Chalcedonie, w czasie prześladowania Djoklecjanowego. W stanie dziewiczym prowadziła świętobliwe życie, oddane modlitwie i pokucie. Z rozkazu sędziego Priskusa pochwycona i okrutnie dręczoną była. Św. Asterjusz (ob.), bp amazejski, opisał historję jej męczeństwa, przedstawionego na obrazie znajdującym się niegdyś w kościele amazejskim. Podczas gdy jeden z żołnierzy chwyciwszy za włosy, przechyla w tył głowę świętej, drugi zęby jej wybija, a krew brocząca z ust męczenniczki spływa po jej twarzy, włosach i odzieniu. Po innych jeszcze męczarniach w trąconą była do więzienia, gdzie w modlitwie szukała ulgi i pociechy. Skazana w końcu na spalenie, wstąpiła ochotnie na stos, pragnąc coprędzej połączyć się z Chrystusem w wiekuistej chwale. Inne wszakże wiadomości o niej, tak greckie jak i łacińskie (Paulina z Noli, Ennodjusza, Venancjusza Fortunata), równie jak i akta greckie, jakie dostały się w ręce Bollandystów (którym wszakże Butler odmawia wiary), śmierć jej, po różnych męczarniach, przypisują zagryzieniu przez dzikie zwierzę (Dla tego niekiedy na jej obrazach dodają niedźwiedzia). Ztąd niektórzy przypuszczają, że Asterjusz o innej mówi Eufemji, nie zaś o tej, pod której wezwaniem był kościół chalcedoński i którą kościół grecki czci, jako jednę z największych męczenniczek. Niegdyś w Konstantynopolu były 4 kościoły, pod wezwaniem ś. Eufemji, najsławniejszym wszakże był jej kościół w Chalcedonie. Ojcowie soboru chalcedońskiego wstawiennictwu tej świętej przypisują pomyślne załatwienie swoich czynności (Mansi, Concil. t. VI p. 325). Historyk Ewagrjusz (l. 2 c. 3) wspomina, że cesarze, patrjarchowie i wszelkiego stanu wierni tłumnie podążali do Chalcedonu, dla dostąpienia łask boskich za przyczyną tej świętej (Baronjusz ad an. 451 n. 54; an. 594 n. 101 et not. in Martyr. rom. 16 Sept.). R. 680, po wzięciu Chalcedonu przez Persów, relikwje jej przeniesiono do Konstpla i złożono w kościele ś. Zofji. Cesarz Leon Izaurycki, czy też Konstantyn Kopronim kazał rzucić je w morze, lecz cesarzowa Irena wydobyła je, jak mówi Konstantyn, bp Tio (w Paflagonji), w rozprawie mianej w tym przedmiocie (ap. Surium t. 4). Dziś znajdują się one w Silivri, miasteczku portowém nad morzem Marmora (Kantemira Hist, państwa ottomań., tłum. francuz, t. 2 l. 3 c. l. p. 58). Część tych relikwji posiada kościół Sorbony w Paryżu: ofiarował ją wielki mistrz maltański. Ob. Bolland, Acta SS. Septemb. t. V 252... (Schrödl). J.
