Encyklopedja Kościelna/Ferrera Jan
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom V) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Ferrera Jan, ur. 1652 r. w La Banneca, w djecezji Astorga wsławił się kaznodziejstwem, jako proboszcz w Santiago de Talavera, w djecezji Toledo. Lecz gdy w 1681 przeniesiony został do Alwarees, gdzie zaznajomił się z markizem Mendozą, bardzo zamiłowanym w historji ojczystej, wziął się z szczególną miłością do historji Hiszpanji, nie ograniczając jednakowoż swej umysłowej działalności jedynie na tym przedmiocie. W skutek głośnego imienia uczonego, jakie sobie zyskał, powołany przez kardynała ministra państwa Portocarrero, arcbpa toledańskiego, do Madrytu, został jego spowiednikiem i doradcą. Na tym stanowisku odznaczył się Ferrera podczas zamieszek o następstwo tronu, jako wierny partji burbońskiej i Stolicy Apost., w skutek czego król przypuścił go do posiedzeń rady państwa. R. 1713 został członkiem akademji królewskiej, do założenia której wiele się przyczynił. Um. 8 Czerwca 1735, jako bibljotekarz królewskiej bibljoteki w Madrycie. Najważniejszém jego dziełem jest Historja Hiszpanji, do r. 1598 doprowadzona, wydana w Madrycie 1700—1727 w 16 t.; 2-ie wyd. tamze 1775—1791 r. w 17 t. in 4-o. Przetłumaczone na język francuzki, z dodatkiem uwag i objaśnień przez Hermillego wyszło w Paryżu 1751 r. w 10 t.; z francuzkiego przetłum. na niemiecki język, pod przewodnictwem Baumgartena i Semler’a, a przez Bertram’a doprowadzone do r. 1648, wyszło w Halli 1754—72 w 13 t. in-4. Wprawdzie Ferrera nie może na równi stanąć z takimi pisarzami, jak Diego de Mendoza (sławny mąż stanu Karola V i delegat na sobór trydencki, † 1575, którego sławna historja rewolucji w Granadzie w niczém nie ustępuje klasycznym dziełom starożytności), jak ksiądz Bartłomiej d’Argensola († 1681, sławny poeta hiszpański, który napisał historję zdobycia wysp Moluckich), jak ks. Antoni de Solis (autor historji zdobycia Meksyku, odznaczający się pod względem formy), jak sławny jezuita Mariana († 1623, którego historja pod względem wykładu rzeczy i stylu klasyczną nazwać się może), bo zamierzywszy pisać raczej roczniki, aniżeli historję, nie starał się o formę; ale za to widzimy w jego pracy wielką dokładność, staranność, miłość prawdy. Pomijał on wszystkie legendy i bajki nieuzasadnione, czerpał jedynie ze źródeł pewnych, a co do chronologji jest jak najakuratniejszym Pod tym względem przewyższył wszystkich poprzedników, na polu historji Hiszpanji pracujących, i wyświadczył wielką przysługę historji, tak kościelnej jak powszechnej. Prócz tego był współpracownikiem Słownika hiszpańskiego, wydanego przez akademję królewską w Madrycie 1739 r. w 6 t. in f. i pisał wiele innych dzieł, poczęśći jeszcze niedrukowanych, treści teologicznej, filozoficznej, historycznej. Cf. Feller, Dictionnaire hist. (Schródl). X. F. S.
