Encyklopedja Kościelna/Fontévraud
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom V) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Fontévraud (czytaj Fontewro), ordo fontis Ehraldi, zakon źródła Ebralda. Założycielem tego znakomitego zakonu był Robert D’Arbrissel w djecezji Rennes. Urodzony w 1047 r., pierwiastkowe nauki odbył w kilku miastach bretońskich, ukończył je w Paryżu, gdzie otrzymał stopień doktora teologji. Mianowany koadjutorem biskupa w Rennes, rozwinął całą swą gorliwość na wytępienie występków rozwiązłości i symonji, które wtedy panowały tak w jego, jak i w innych djecezjach. Ta gorliwość ściągnęła na niego nienawiść złych, i Robert, po śmierci swego biskupa, był zmuszony opuścić Bretanję. Wykładał przez jakiś czas teologję w Angers, lecz wkrótce powziął zamiar opuścić świat i udać się, ze swym przyjacielem, do domku pustelniczego w lesie Craon. Korzonki i rośliny były jego pokarmem, goła ziemia pościelą, za ubranie służyła mu skóra z dzikiego wieprza, której gruba szerść raniła jego ciało. Odgłos życia tak nadzwyczajnego rozszedł się wkrótce w okolicy i sprowadził liczny tłum ludu. Robert przemawiał do ludu z takim zapałem, tak gorąco mówił o pokucie, że wielu szło na życie pustelnicze, poddając się jego kierunkowi. Liczba pustelników tak się wzmogła, że Robert musiał umieszczać ich w sąsiednich lasach i kierunek nad nimi powierzyć 2 towarzyszom. Z początku żyli w celkach odosobnionych, lecz skoro zapragnęli prowadzić życie klasztorne, Robert zbudował w okolicy nazwanej La Roc klasztor tegoż nazwiska, nadał im regułę św. Augustyna i przez pewien czas był ich przełożonym. Papież Urban II, słysząc go mówiącego kazanie, zatwierdził jego zakon, mianując go missjonarzem apostolskim i kaznodzieją krucjaty. Mowy jego robiły cudowne skutki. Ponieważ zaś było wiele pobożnych dusz, które przekładały życie pokutnicze nad wyprawę krzyżową do Jerozolimy, Robert zbudował dla nich w okolicy dzikiej, nazwiskiem Fontévraud, okrytej głogiem i cierniami, kilka celek. Ci pobożni karmili się postnemi pokarmami i żyli z jałmużny. Robert nazwał ich ubogimi Chrystusa. Liczba tych pustelników mnożyła się ciągle i Robert był zmuszony wystawić więcej klasztorów. Trzy klasztory były przeznaczone dla kobiet: jeden wielki klasztor, poświęcony na cześć Najświęt. Panny, przeznaczony był dla dziewic i wdów; drugi św. Łazarza, dla chorych i trędowatych; trzeci św. Magdaleny, dla upadłych, które pokutowały. Głównym celem tego zakonu była cześć N. Marji Panny; założyciel przeto poddał całe zgromadzenio pod władzę ksieni z Fontevraud. Nadał mu regułę św. Benedykta w całej ścisłości: członkowie zakonu nie mogli nigdy jeść mięsa, nawet w czasie choroby, i obowiązani byli do ciągłego milczenia. Hersenda, krewna księcia Bretanji była pierwszą ksienią; Petronella baronowa de Chemillée jej assystetką. Paschalis II, Tapież, potwierdził ten zakon 1106 r. — Robert bez ustanku i z wielkim skutkiem głosił Słowo Boże w różnych stronach Francji i nawrócił Bertradę, która bardzo długo żyjąc w nieprawych związkach z Filipem I, wstąpiła do klasztoru w Fontévraud i tam zakończyła życie. Po śmierci założyciela, na wzór klasztoru z Fontevraud 60 innych zbudowano. Po za granicami Francji zakon ten nie wiele się rozszerzył: miał kilka domów w Hiszpanji i Anglji; późniejsza jego historja nie przedstawia nic godnego pamięci. Zgromadzenie chyliło się szybko do upadku. Gdy ksieni Marja Bretańska 1459, nawet przy pomocy Papieża, poradzić nic nie mogła, z siostrami podobnie jak ona myślącemi udała się do klasztoru magdalenek w Orleanie i 1475 r. otrzymała zatwierdzenie swojej reformy, do której przyłączyło się 28 klasztorów. Angielskie klasztory zniknęły w czasie zaprowadzania tam kościoła anglikańskiego; francuzkie — za rewolucji. Ostatnia ksieni Julja Zofja Karolina de Pardaillan umarła 1799 w Paryżu. Cf. Joan, de la Mainferme, Clypeus nascentis Fontebraldensis ord. Paris 1684; Honoré Niquet, Histoirè de l’ordre de Font. 1586; Mich. Cornier, Fontis Ebrardi exordium, Flexiae 1641 (Fehr). A. E.
