Encyklopedja Kościelna/Fritz Samuel
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom V) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Fritz Samuel, jezuita, ur. 1656 r. w Trautenau, w Czechach, do zakonu wstąpił r. 1673; r. 1684 posłany na missję do Ameryki, nawrócił wiele pokoleń nad rz. Marannon (rz. Amazonek). Wycieńczony trudami, dla poratowania zdrowia udał się (1689) do osady portugalskiej Para, przy ujściu wspomnianej rzeki. Gubernator portugalski kazał go uwięzić, jako szpiega, i dopiero po 2 latach wypuścił (1691) na powtórny rozkaz dworu lizbońskiego. Kiedy już F. przez współbraci swoich był opłakany, jako umarły, nagle zjawił się między nimi w Pevas, przy ujściu rz. Napo, dokąd go gubernator z honorami odprawił, z polecenia swego rządu. Z Pevas udał się F. do Limy, żeby zebrane przez siebie obserwacje naukowe o rzece Marannon zakommunikować wice królowi peruańskiemu. Wrócił potém (1693) do dzikich, między którymi poprzednio apostołował, a po drodze obserwował rzeki od południa wpadające do Marannon. Z tych obserwacji ułożył mappę rzeki Marannon, wydaną najprzód w Quito 1707, potém w Lettres édifiantes t. XV, 1717 r. La Condamine, który później szedł tą samą drogą co F., oddaje wielkie tej mappie pochwały. Dodać trzeba, że F. był pozbawiony narzędzi potrzebnych do oznaczenia stopni szerokości i długości jeograficznej owych miejscowości. F. nadto posiadał zdolności do sztuk i rzemiosł. Obrazami swego pędzla ozdabiał kościoły missyjne, sam układał plany, był rzeźbiarzem, cieślą i in. Na missji między swemi ludami przeżył 40 lat. † 28 Mar. 1728 v. 1731 r. w Xeberos, blisko Laguny, miasta będącego przy ujściu rz. Guallaga. X. W. K.
